Chương 1

Thời đó, chưa chồng mà có con là chuyện bị người đời chỉ trỏ. Dù cả làng đều biết tôi không phải con dì, nhưng dì mang danh “mẹ đơn thân” lại khiến chẳng ai ngó ngàng chuyện cưới hỏi.

Đến sáu , tôi tình cờ nghe được người nói chuyện, mới biết được chân tướng. Trong cơn tức giận, tôi chạy về nhà mẹ , đ/ập n/át nồi niêu xoong chảo, còn lấy d/ao ch/ém cả bàn gỗ tan tành.

Nhà không có người , chỉ có thằng em trai bốn – đứng nép góc tường, hoảng sợ khóc đến nước mắt nước mũi tèm lem. Tôi quay lại lườm nó một cái:

“Khóc cái gì mà khóc! Đồ con ho/ang!”

Đó là lần đầu tiên tôi mắng nó. Trước đó, tôi thậm chí còn chia kẹo cho nó ăn.

Tôi vốn không biết “c/on h/oang” nghĩa là gì, chỉ biết trong làng có người từng ch/ửi tôi như thế. Mỗi lần nghe, dì út lại vội bịt tai tôi kéo đi. Dần dà, tôi hiểu đây không phải tốt đẹp gì.

Về sau, tôi mới biết có người bịa chuyện rằng tôi là con rơi của dì gã đàn nào đó, để giữ thể diện nên mới đẩy cho mẹ tôi. So cái sự thật “một đứa con gái bị r/uồng b/ỏ”, thì chuyện “ngoài giá thú” còn hấp dẫn thiên hạ hơn, đủ để họ xì xào làm trò tiêu khiển.

Tối hôm đó, tôi lén chạy về, dì đang thái rau trong bếp, tôi liền cau mày:

“Đi đâu mà về muộn thế? Bảo đi nhặt củi cơ mà?”

“Con quên mất rồi, đi nhặt đây!” Tôi hổn hển vác sọt, còn bị dì khẽ đá một cái.

“Con ra/nh, lo mà tận hưởng nốt mấy ngày rảnh rỗi đi. Tháng sau là phải đi học rồi.”

Tôi hét toáng lên:

“Con không đi học! Đi học thì lấy ai làm nhà? Con bé Vương Nhị Nha hàng xóm cũng đâu có đi học!”

“Xạo! Mày không đi học tao đ/ánh ch/ết mày! Con khỉ của mẹ mày sau này cũng phải đi học, nếu mày học không bằng nó, tao v/ứt mày vào chuồ/ng lợ/n cho mà ăn cám!”

Lưỡi d/ao trong tay dì nện cái “cạch” xuống thớt, làm tôi im bặt.

Dì từng được đi học vài năm, nhưng mới học hết tiểu học thì bị ngoại bắt nghỉ, nhường cơ hội cho bố tôi.

đó, giấc mơ nghĩa mãi là cái gai trong lòng dì. Nhìn bè cùng lớp có ở trạm y tế, ngày ngày nhàn nhã, dì càng nuốt không trôi nỗi hối tiếc ấy.

Không thể thay đổi số phận mình, dì đặt hết hy vọng lên người tôi. Tôi mới bốn đã bị dì dạy ê a mấy cái, nhưng dì cũng chỉ biết lõm bõm, dạy được chừng chục cái thì đành bỏ dở.

Ngày hôm ấy, tôi vừa vác sọt củi về, đã mẹ đứng trước cửa, mặt hằm hằm, thịt trên mặt bần bật:

“Con đ*! Lá gan to rồi hả? Mày về nhà tao đ/ập p/há? Cái thứ ch/ó m/á gì thế hả? Là mày dạy mày đúng không? Nếu sớm biết mày bị nuôi thành cái loại chanh chua chua ngoa này, tao đã chẳng để lại cho mày nuôi đầu!”

Tôi gào lên:

“Rõ ràng là chính bà v/ứt b/ỏ tôi! Còn lừa tôi nói dì út xin nuôi! Đồ không biết xấu hổ!”

“Cái con ch/ó ch/ết t/iệt này! Ai mang nặng đẻ đ/au tháng trời cho mày chứ hả?!”

Bà ta ngẩng cao đầu, chẳng hề xấu hổ lời nói dối bị lật tẩy.

Dì út nghe vậy cũng không chịu nổi, hai người vốn chẳng mấy qua lại, đứng đó đ/ấu kh/ẩu, chuyện sinh con, chuyện cha mẹ thiên vị cho đến cả vụ ớt năm xưa.

Tôi thì tránh né cái t/át của mẹ, đầu ong ong, tức tối quay sang giáng một cái b/ạt t/ai vào mặt thằng . Tôi làm nhà quen tay, sức mạnh không nhỏ, cái t/át khiến nó òa khóc nức nở.

Cả phòng im phăng phắc, chỉ còn tiếng khóc xé lòng của nó.

“Con trai tôi trời ơi!”

Mẹ tôi xông tới, xô mạnh khiến tôi loạng choạng suýt ngã.

Tôi ngẩng cao đầu, nuốt ngược mấy giọt nước mắt:

“Có thì đeo nó bên hông mà giữ! Bằng không, bà mắng tôi một câu, tôi đ/ánh nó một trận! Để xem bà có cản nổi không!”

Lần này bà im bặt, chỉ ôm con trai quay đầu bỏ đi.

Bữa cơm tối hôm ấy, dì nghiêm mặt hỏi:

“Nói thật, mày sao lại đ/ập phá nhà bà ấy?”

Tôi bỏ đũa, bĩu môi:

“ bà ta l/ừa con!”

Trong đầu tôi ấy, chỉ có đúng một lẽ: bà ta v/ứt b/ỏ tôi, lại còn n/ói d/ối. Vậy bà ta là k/ẻ x/ấu, tôi không cần thứ mẹ như thế, thà cả đời c/ắt đ/ứt quan hệ.

Dì khẽ thở dài, không trách phạt, chỉ lấy ra hai viên kẹo, một đưa cho tôi, một ngậm vào miệng mình:

“Con còn nhỏ, nghĩ đơn giản quá. Đợi đến đi học, hiểu biết nhiều hơn, con sẽ hiểu.”

Tôi không hiểu. Dì và mẹ đều chẳng học mấy năm, thế mà sao họ lại “hiểu”, còn tôi thì phải chờ ? Nhưng tôi không cãi, ngoan ngoãn gật đầu.

Tôi nghĩ, ít mình không thể để thằng sau này học hơn mình, bằng không, mẹ sẽ càng ngẩng cao đầu, đến ấy dì út chẳng còn lý lẽ để cãi nhau.

chuyện cho tôi đi học, dì đã cãi nhau một trận dữ dội bà nội. bà vốn tin “con gái học nhiều chỉ hư thân”, cuối cùng chẳng hiểu sao lại nhượng bộ.

Dì về nhà, trên mặt in hằn vết t/át, đôi mắt đỏ hoe, giọng :

“Mày phải học cho , học đến nơi đến chốn, nếu không… mày phụ lòng tao lắm đấy.”

Tôi nghe mà lòng đau như có ai dùng búa đ/ập liên hồi, chua xót đến mức chỉ biết c/ắn răng thề thốt: định phải học thật .

Một tháng sau, dì đưa cho tôi chiếc cặp vải tự may. Lót trong bằng bao tải, bên ngoài bọc vải cũ đã bạc màu, nhưng dì khéo tay, còn thêu thêm mấy ngôi sao. Sao ấy cũng là “Thần” trong cái Tư Thần của tôi.

Tôi ôm chiếc cặp, mang theo lời hứa thầm lặng trong tim, bước vào con đường học tập.

2

tiểu học trong làng rất sơ sài, học trò toàn là người quen trong dặm tám làng, thân phận của tôi vốn chẳng phải bí mật gì.

Có mấy đứa trẻ tròn mắt, ánh nhìn vừa trong vừa hiếu kỳ, đẩy tôi ra một bên hỏi:

“Ê, Thẩm Tư Thần, cậu thật sự là con của dì đàn hoang ngoài kia à?”

“Thế thì không gọi là dì nữa chứ, phải gọi là mẹ mới đúng…”

“Đàn hoang là gì vậy?”

Chúng ríu rít vây quanh, mỗi đứa chen một câu, chẳng cho tôi cơ hội đáp lại.

“Đàn hoang chính là kẻ lang thang! Thẩm Tư Thần là con của dì ta kẻ lang thang đó đấy!”

“Lang thang? Tôi gặp rồi! Ngày nào cũng ngồi ở đầu làng, hóa ra đó là cha của nó à, ha ha ha!”

“……”

Tôi bị chúng vây đến mức không thở nổi, tiếng tim đập còn vang hơn cả tiếng cười nhạo hỗn loạn, tai nóng bừng, chẳng biết giải thích sao. Muốn phản bác, nhưng tận sâu trong lòng lại bị mẹ vứt bỏ cũng chẳng khá hơn lời đồn kia là bao.

Cuối cùng, vừa ném vừa đá, tôi đánh nhau cả đám, trên người lãnh đủ mấy cú, áo sơ mi cũ bung chỉ, thầy chủ nhiệm chậm chạp tới mới lôi bọn tôi ra.

Dì út đến đón tôi về, dọc đường không nói câu nào, tới cửa nhà mới dừng lại, trầm giọng nói:

“Đừng quan tâm người ta nói gì, lo mà học hành cho tử tế. Học tốt rồi rời khỏi cái làng này mới nên người được.”

“Nhưng bọn nó con!” Tôi nghẹn cổ, bực bội.

“ thì coi như không nghe. Người ta có cha mẹ làm chỗ dựa, con không có, nhịn vài câu rồi thôi. Bịt tai mà học, biết chưa!”

Tôi nén giận, nước mắt chực trào, vụi loạn lau đi rồi quay vào phòng nằm bẹp.

Chỗ bị đá trên người vẫn nhức nhối, gối bị nước mắt thấm lạnh, làm má tôi rẩy.

Tuần học đầu tiên, chẳng học được gì, chỉ ôm một bụng tức. Ở bị bắt nạt, về nhà lại bị dì lải nhải, ngày nào cũng chỉ bốn “học cho ”, chẳng có gì khác.

Thực ra trước đi học, dì cũng lải nhải chẳng ít. Dì út tính cứng mềm, khó đoán, bà nội bảo dì chỉ biết hống hách trong nhà, ra ngoài thì co vòi.

Sau này lên tôi mới hiểu, dì ngoài đời không cứng là không có chỗ dựa. Nhà chẳng ai chống lưng, nên dì sớm học cách thu mình, không gây chuyện.

Tôi quay mặt vào tường, nước mắt cứ thế rơi. Chẳng bao lâu nghe tiếng bước chân:

“Tiểu Thần, xuống ăn cơm đi.”

Đó chính là chiếc thang dì thả xuống, cho tôi có cớ thôi dỗi. Tôi miễn cưỡng ngồi dậy, lê la xuống bàn.

Hôm nay cháo có thêm một quả trứng. Bình thường ba ngày mới có một quả, nay có thêm một, đó là cách dì an ủi bù đắp.

Quả trứng ấy tôi nuốt cùng nước mắt. đó trở đi, tôi học cách thu tính ngoài mặt, như dì nói, gây chuyện ra ngoài dì chẳng xử cho, cho tôi ăn một miếng cơm đã là hết tình.

Cha mẹ thì càng không mong cậy. Chuyện ở truyền vào tai họ, mẹ tôi khinh bỉ nhổ toẹt một bãi, mắng cha tôi:

“Con tiểu tiện kia vốn không yên thân! Mới mấy ngày đã gây chuyện! Nuôi lắm, nuôi được cái giống tốt thế!”

“Không vừa mắt thì đem về mà nuôi! Dù sao cũng bốn rồi, kế hoạch sinh cũng chẳng quản nữa.”

“Tôi thèm nuôi chắc! Hôm đó mày không nó định đánh chết sao? Thật mang về thì thằng nhỏ tính sao?!”

Thằng nhỏ bốn cũng hiểu đôi chút, ném bát, la : “Con không muốn con tiện kia về nhà! Con không thích chị!”

Mẹ tôi vội dỗ: “Không về, không về, nhà mình chỉ có mình con thôi!”

ấy nhà mới yên lại.

Những lời này là dì Vương hàng xóm kể cho tôi nghe. Mồm bà to, khoái là nghe người ta cãi rồi thêm mắm dặm muối truyền đi, phải dặm tám làng ai cũng biết mới hả. Bà chẳng ít lần bị cái thói ấy.

đó tôi hiểu mình khác bọn trẻ khác.

Tôi chỉ có thể ngậm miệng, gặp ai cũng lạnh mặt. Lâu dần, trong , lũ hết hứng trêu chọc, chỉ cần tôi là im bặt, ánh mắt lảng đi.

Bị lập là thứ rất ngột ngạt. Trong lớp tôi như người trong suốt, ai cũng mặc nhiên lờ đi. tôi mới sáu rưỡi, đó là cú đả kích hơn cả biết cha mẹ vứt bỏ mình.

Nộp bài thì quên gọi tôi, trò chuyện gặp tôi đi ngang thì câm nín, tiết thể dục lập nhóm, người dư lại không ai chọn chắc chắn là tôi.

Dì út lũ trẻ khác ríu rít, chỉ có tôi độc, nhịn không được hỏi ở có kết nào không.

“Tốt dành thời gian học thêm nghĩa. Bài kiểm tra này con lại đứng đầu lớp rồi.”

Sau này tôi mới biết, tôi từng lấy ra đe dọa mẹ, bà tức nên đi rêu rao khắp nơi nói xấu tôi. Người nghe thế cũng chẳng cho con cái lại gần, sợ bị tôi dạy hư.

Chính sự bừa bãi ấy của bà khiến tôi phải chịu cảnh lập suốt sáu năm.

May mà đó tôi gần như đã quen. Năm tốt nghiệp tiểu học, tôi ổn định giữ phong độ, thi đỗ vào trung học huyện, mỗi kỳ tám đồng học phí. Dì út không có tiền, buộc phải đi vay bà nội.

“Học rồi sau này mới sống khá được. Như con trai chú Lý đầu làng, tốt nghiệp cấp hai biết , cũng vào văn phòng ngồi mát, chờ Tiểu Thần học xong, cùng lắm để nó trả bà.”

“Nhìn nó cái dạng đó, có hiếu được chắc? Đến mẹ cũng thẳng mặt, mày còn thương nó, thứ vô ơn ấy!”

“Thì nó cũng là cháu bà, cháu bà. Chẳng nuôi ngày nào, ngay một đồng học cũng tiếc, nó lấy gì hiếu kính bà?”

Cuối cùng bà nội đổng, trong hòm khóa kỹ lôi ra một gói vải, trong bọc có mấy đồng, rút một tờ năm đồng đưa cho dì, còn chưa nỡ buông tay:

“Nhiều hơn thì không có, chỉ thế thôi.”

Học phí tám đồng còn thiếu tám, dì út lo đến mất ngủ, ngồi ngoài sân dưới ánh trăng lau nước mắt.

Tôi cũng không ngủ được. Tôi muốn đi học. Sáu năm tiểu học luôn giữ hạng , đó là chút tự tôn duy tôi còn. Bị thiên hạ chỉ trỏ, tôi tự an ủi rằng ít học hơn họ.

“Tiểu Thần, biết sao dì muốn con đi học không?”

Tôi lắc đầu.

“ dì có một nam chơi thân, là cùng bàn. Nhà cậu ấy khá giả, đi học liên tục. Dì học tới lớp sáu thì nghỉ, không bằng con, nghỉ thì nghỉ thôi.”

“Sau này cậu ấy vào tốt hơn, vẫn nhớ viết thư cho dì. Dì đọc rất khó, cậu ấy nhắc tới nào Chu Tự Thanh, Hồ Thích, rồi cái gì…sky gì đó, dì chẳng biết một ai, không biết trả lời sao.”

“Rồi cũng dứt liên lạc.”

“Cậu ấy đẹp trai lắm, mắt to, giống con, ngày nào đi học cũng cho dì một viên kẹo. Thỉnh thoảng dì nghĩ, nếu đó còn đi học, có lẽ cuộc sống đã vui hơn nhiều.”

Tôi ngồi bên dì nhìn trăng, sao quanh trời chớp lóe. Bỗng tôi hiểu nguồn gốc mình.

“Cậu ấy Phương Diệu Thần, cái còn hay hơn bọn làng mình. Cha mẹ cậu ấy là người bị đưa xuống nông thôn, vốn dĩ là trí thức ở kinh thành.”

“Dì đặt cho con cái này, chỉ là để nhớ một chút. bao năm trôi qua rồi, ký ức đã nhạt, nhưng dì vẫn , làm người có học vẫn tốt, ít ra hồi ấy có kẹo để ăn.”

Dì thở dài, bàn tay chai sạn khẽ chạm lên mặt tôi:

“Yên tâm, con có bản lĩnh học hành. Dì có phải nhịn ăn nhịn mặc cũng sẽ cho con học đến nơi đến chốn.”

Dì mới ba mươi, còn thừa sức mà làm.