Chương 3

08

Đêm Giao thừa đầu tiên ở nhà Hạ,

tôi dậy sớm định phụ .

Bà Hạ phẩy tay: “Trẻ con đừng quấy, ra kia .”

Dì Hạ dúi cho tôi một nắm kẹo, bảo ngồi yên xem tivi.

Kẹo rất ngọt.

Dù mùa đông nhưng nắng ấm.

Tôi không còn phải run rẩy cố làm “đứa trẻ hiểu chuyện”,

không cần dậy bốn sáng để cắt tiết gà bày lễ,

trong chị và em trai được ăn hạt dưa, bài,

rồi cuối mẹ ruột lại chê tôi vặt gà không sạch

và khen nức nở “cậu con trai thắng bài đúng là thần đồng đầu thai”.

Nhà dì Hạ và nhà mẹ ruột tuy khác làng,

nhưng thờ một vị thần.

Dì Hạ và Bà Hạ khấn vái trong điện, tôi đứng ngoài ngó nghiêng.

Bỗng ai đó đập mạnh lên đầu tôi—

mặt mẹ ruột kề sát.

Bà đặt đòn gánh đồ cúng xuống, nhiên sai tôi:

“Lăng xăng , mau bày đồ lên bàn thờ cho tao.”

Giọng điệu ra lệnh như mọi .

Tôi nghiêng đầu: “Không làm. bà bày.”

đây tôi nào dám nói “không”,

nhưng một năm ở dì Hạ chữa dần thói khúm núm, nịnh bợ của tôi.

Mẹ ruột sững mấy giây—không ngờ “đứa con lỗ vốn” ngày nào liếm gót bà

dám cãi.

Bà thẹn quá hóa giận, định véo tai tôi: “Mới đi nhà ta mấy bữa dám cứng đầu hả?

Nuôi uổng cơm, đẻ bẩn cả mông tao.”

Bà Hạ ồn chạy ra, gạt phắt tay bà:

“Ở đâu ra con mụ chanh chua dám bắt nạt cháu tôi?”

“Cháu nỗi , là con tôi, tôi là mẹ .”

Dịu dàng là thế, dì Hạ chắn mặt tôi, lạnh giọng:

“ ngày bà nhận một nghìn tệ, bà không còn là mẹ .

Bây là con nhà Hạ—Hạ Dữ Đồng.”

đi lễ đều là dân quanh vùng, ai cũng biết bà từng bán tôi.

nhao nhao chê trách bà không biết xấu hổ,

còn đòi sai đứa con … bán đi làm .

Mặt mẹ ruột tím bầm, lầm bầm một câu:

“Xì, coi chừng con chổi quét rác này gây họa, xảy ra chuyện thì đừng có trả lại cho tôi.”

Bà Hạ tức đến đứng thần linh mắng bà nửa liền.

Sợ tôi buồn, dì Hạ còn nặn bột mì thành một cục kẹo đường nhỏ cho tôi.

Dì dạy tôi cách đối nhân xử thế, Bà Hạ che chở tôi.

Có một nhà như thế, lời độc địa của mẹ ruột không còn làm tôi đau nữa.

09

Sau Tết, tiệm tạp hóa của dì Hạ chính thức mở cửa—

nhưng khách thưa thớt.

nghĩ tiền của dì “không sạch” thì hàng hóa cũng chẳng sạch,

thà vòng xa đi chỗ khác mua.

Mẹ ruột thỉnh thoảng đi ngang, châm chọc:

“Con ở đâu, xui xẻo theo đó.”

Bà Hạ cầm cây chọc bếp nhìn trừng trừng,

bà vội nhấc quang gánh, cụp đuôi bỏ đi.

Đợi lúc chỉ còn tôi trông hàng,

bà lại nhăn nhở ghé vào làm thân: “Phán Đễ, đưa mẹ mỗi thứ—xì dầu, giấm, rượu—một chai.”

“Tôi là Hạ Dữ Đồng, không phải Hoàng Phán Đễ. Ba món hết mươi tệ—đưa tiền rồi nhận hàng.”

“ mẹ ruột còn tính tiền nữa?”

Tôi biết bà chẳng đời nào trả.

Tôi tiếp tục làm bài, không thèm đáp.

Bà ta chuốc lấy bẽ bàng, lại sợ Bà Hạ quay về bắt gặp, bèn hậm hực bỏ đi.

Cửa hàng tạp hóa trong tình trạng thua lỗ.

Nhưng dì Hạ ngày nào cũng nghiêm túc lau chùi hàng trên kệ, kiểm tra hạn dùng, món nào quá hạn thì vứt hết.

đây dì cũng từng buồn vì bị khác hiểu lầm.

Còn bây , lời đồn thì làm ngơ, ánh mắt khinh khỉnh cũng không ti,

bình thản làm những nên làm.

Rốt cuộc, dân làng phát hiện đồ nhà tôi không chỉ tươi mà còn rẻ.

thoảng dì Hạ còn làm khuyến mãi “mua đủ mươi tặng quà nhỏ”,

đánh trúng tâm lý thích được lời của ,

thế là nhau kéo đến.

buôn bán của cửa hàng tạp hóa dần dần phát đạt,

cho đến tận tôi tốt nghiệp THCS.

xong, tôi vừa trông hàng vừa chờ điểm.

Mẹ ruột lại tới tìm tôi.

Lâu lắm không gặp, bà vừa béo vừa hốc hác hơn ,

nhưng giọng điệu nói tôi y như cũ: “ nói mụ già nặng lắm, cửa hàng này sắp phải sang nhượng, còn bám ở đây làm ?”

Tim tôi giật thót— Bà Hạ dạo này quả có chỗ không khỏe, đôi ho.

Mỗi lần tôi hỏi, bà đều nói không sao.

Cuối tuần tôi về, bà tất bật nấu món ngon cho tôi.

Dì Hạ cũng bảo tôi yên tâm học, đừng bận lo nhà.

Chẳng lẽ nặng đến mức phải bán cửa hàng để chữa ?

Mẹ ruột còn lải nhải: “ đần bé, chắc đỗ nổi trường cấp ba cho ra hồn. Chi bằng đi làm công, tao có chỗ quen đang tuyển nữ công, mai theo xe vào Thâm Quyến.”

Bà Hạ có nói chuyện tôi bèn hỏi ai đấy.

Mẹ ruột tiếng bà, quẳng lại một câu: “Chiều mai ba tập trung đầu làng,” rồi vội vã rời đi.

Tim tôi đập dồn, cơn hoảng hốt từng chặp kéo đến.

Tôi vào buồng xem Bà Hạ; bà đang nhắm mắt dưỡng thần, thỉnh thoảng lại ho kịch liệt.

“Bà ơi, rốt cuộc của bà thế nào? Con lớn rồi, bà đừng giấu con.”

Bà Hạ mở mắt, cười đến nếp nhăn dồn quanh đuôi mắt: “Trong mắt bà, con vĩnh viễn là đứa trẻ. Không sao đâu, bác sĩ bảo nghỉ ngơi ít lâu là ổn.”

Sợ tôi không tin, bà còn đứng lên xoay mấy , bảo tôi yên tâm.

Tôi nửa tin nửa ngờ.

Tối đến, tôi tìm chiếc hộp Bà Hạ giấu trong tủ quần áo.

Bên trong là các kết quả kiểm tra.

Một xấp phim đen sì tôi chẳng hiểu nổi,

nhưng dòng chữ nhỏ dưới mục chẩn đoán như sét đánh ngang tai:

【Bóng mờ ở phổi, nghi ngờ ác tính】.

Bà Hạ nặng đến thế mà nhắc tới lần nào cũng nhẹ như không.

Dì Hạ cũng giấu tôi bấy lâu.

Sáng hôm sau, tôi thu dọn đồ, định vào xưởng điện tử đi làm.

Cửa hàng tạp hóa là nguồn thu duy nhất của nhà;

bán đi thì ngay tiền sinh hoạt cũng khó.

tôi xếp đồ, dì Hạ hỏi có phải sang nhà bạn không.

Tôi nói tôi vào Thâm Quyến làm công, kiếm tiền chữa cho bà.

Lần đầu tiên dì Hạ nổi nóng: “Chuyện nhà con không phải lo. Học hành là con đường duy nhất của trẻ miền núi. Dì có bán nồi bán niêu cũng sẽ cho con học đại học.”

nói là mẹ ruột xúi bẩy, bà Hạ tức tốc chạy tới nhà bà ta nói cho một trận.

Hóa ra bà ta chẳng phải nghĩ cho chúng tôi—giới thiệu được một vào xưởng là có ba trăm tệ tiền môi giới.

10

Tôi đồng ý tiếp tục đi học, bà cũng hứa sẽ phối hợp bác sĩ kiểm tra cho đàng hoàng.

Có điểm—tôi đỗ vào trường cấp ba tốt nhất thành phố.

Tôi không phải đứa thiên tư dị bẩm; tất cả nhờ dì Hạ động viên và dẫn dắt.

Dì mồ côi cha nhỏ, sớm bươn chải ngoài đời,

học không nhiều nhưng chưa từng bỏ học,

luôn khích lệ tôi cố gắng, dựa vào đôi tay mà sống cuộc đời mong .

Vì tôi đi học muộn, nên em trai vào cấp ba năm.

Trong kỳ , tối theo đám bạn xấu cày quán net,

ban ngày viết tên lên đề rồi… ngủ.

Kết cục chẳng đỗ nổi trường nào.

lại thế là sướng, trộm tiền cha mẹ ngày ngày cắm mặt ở quán net game,

“con trời” hóa thành tay ăn có tiếng trong thị trấn.

Cha mẹ ruột tức đến vò đầu bứt tai,

nhưng không còn quản nổi .

ngày tôi tới trường làm thủ tục,

kết quả giải phẫu của bà về:

Nốt lành tính.

Tạ ơn trời đất.

Chúng tôi thở phào một hơi thật dài.

Trường cấp ba cách nhà chưa đầy mười cây số.

Dì Hạ và bà nhất quyết đưa tôi đi nhập học.

Dì lái chiếc ba gác chở hàng,

rè rè chở bà cháu chạy thẳng tới trường.

Phần lớn bạn phòng đều đi một ;

còn tôi, được dì và bà kèm bên, trở thành tâm điểm giữa đám đông.

Tôi vốn sợ giao tiếp, không thích nói ở ngoài và ghét bị chú ý,

nhưng hôm ấy tôi rạng rỡ khác thường—

vì được yêu thương vô điều kiện,

tin sẽ sâu trong lòng mà trỗi dậy.

11

Trường nằm trong nội thành.

Dù là trường có tỉ lệ đỗ đại học danh tiếng cao nhất, nạn bắt nạt chẳng tránh khỏi.

Trong lớp chia làm phe:

một bên là lũ nhà giàu—dựa tiền cha mẹ mà vào;

một bên là lũ “con nhà nghèo”—dựa sức mà đỗ.

Chúng tôi mở đường vào “La Mã” bằng mồ hôi và gai góc;

bọn —sinh ra ở “La Mã”.

Tiết thể dục, ở nơi thầy cô không nhìn ,

Lâm Linh—cô bạn giản dị, rụt rè—bị một đám con sửa đồng phục ngắn trên bó dưới vây lại,

to tiếng chế giễu:

“ mặt thì ngoan hiền, sau lưng thì mưu mô—không mặc nội y là khoe cho ai nhìn thế?”

“Lúc nào cũng giả bộ vô hại để cầu thương hại.”

“Trao cho cúp ‘Bạch Liên Hoa’ nhé?”

Lâm Linh ở ký túc tôi.

Bình thường ít nói, thích đi một ,

nhưng chu đáo và hay giúp đỡ—thường lẳng lặng châm đầy nước nóng cho cả phòng.

Cô không giỏi cãi, gặp đám mồm mép như dao ấy thì hoàn toàn không đỡ nổi.

Cô co vai, xấu hổ đến chẳng ngẩng nổi đầu.

Tôi bèn gọi lớn: “Lâm Linh, cô giáo tìm cậu.”

Đám con hư tản đi hết.

Tối hôm đó chúng tôi không học tối.

Trong rừng sau núi sau trường,

Lâm Linh khóc rất lâu, như trút hết những tủi nhục mấy năm nay.

“Không phải tớ không mặc áo lót… mà là thật sự mua không nổi.”

“Học phí của tớ đều là đi gõ cửa từng nhà trong làng, dập đầu viết giấy nợ mà vay về.”