CHƯƠNG 4

Khán giả trong livestream của Tô Mạn Mạn như nổ tung, dòng bình luận cuồn cuộn trôi qua màn hình:

【 là tiền âm phủ thủ công truyền thống ? Là loại “Ngọc Hoàng tiền” đấy à?!】

【Trời ơi, loại chu sa để in là “tử kim sa” – loại quý nhất á?!】

【Tôi từng thấy trong viện bảo tàng! là di sản cấp tỉnh mà!】

Tô Mạn Mạn chết lặng tại chỗ, cầm điện thoại khẽ run, ánh mắt không rời khỏi vách tường phủ đầy chứng chỉ ấy.

Mà tôi thì chỉ thản nhiên giữa ánh nhìn của mọi người, chậm rãi mở miệng:

“Cô nói tôi không hợp ? Cô nói giấy tiền nhà tôi bẩn? Vậy thì bây giờ, trước mặt mọi người — mời cô quỳ xuống, dập đầu xin lỗi.”

“ là kim ngân chỉ! Tôi từng thấy trong sách!”

“Con dấu trên các chứng chỉ đều là dấu thật, không sai đâu được! Dì ấy đúng là người kế thừa di sản văn hóa phi vật !”

“Phải đấy! Ông bà tôi cũng từng nói, mấy tờ ‘ngân hàng địa phủ’ in công nghiệp chẳng có tác dụng gì. Phải là loại giấy vàng thủ công như thế này được tổ tiên chấp nhận!”

Tôi nhìn đám người trước mặt đang sững sờ, rồi liếc qua vị bí thư thôn đang tái mặt bên, đáy mắt hiện lên một tia giễu cợt lạnh lùng.

“Thế nào? Giờ còn định ‘ xử lý’ nữa không?”

Tô Mạn Mạn vội vàng tắt ngay livestream, gượng cười:
“Dì Trần… cháu cũng chỉ là xác minh thôi mà.”

“Chẳng qua… dì bán tiền giấy thật sự là… quá đắt.”

Tôi nhìn lướt qua đám đông đang cau mày, tỏ vẻ không cam lòng, rồi khẽ cười khẩy.

Vừa nhắc đến tiền, ánh mắt mọi người tức sáng rỡ — rõ ràng, chuyện “tiền giấy đắt hay rẻ” là điều họ thật sự quan tâm nhất.

Quả nhiên, vài người đã rục rịch lên :
“Dù cũng là giấy để đốt mà, cần gì phải làm công phu đến vậy?”

“Không phải ai cũng có tiền đâu dì ơi… bán rẻ một chút chẳng phải tốt hơn ?”

Tôi cười nhạt, chậm rãi mở lời:
“Các người thứ rẻ tiền, thì cũng nên hỏi lại tổ tiên các người có nhận không. Tôi chỉ làm giấy gửi âm phủ – không làm giấy rác đốt cho vui.”

“Chúng ta đều là người cùng làng, Mạn Mạn còn nhỏ tuổi mà đã giúp không biết bao nhiêu nhà tổ chức tang lễ — vừa long lại chẳng đòi hỏi gì nhiều. Không như cô, chuyện gì cũng đòi tính tiền, đến nắm đất đắp lên quan tài cũng thu phí!”

“Tôi thấy thế này — chi phí của cô cũng chẳng tốn bao nhiêu. Nếu tiền giấy nhà cô thật sự là hàng chuẩn sạch , thì hãy hoàn lại số tiền đã thu trước đi. Sau này, nếu nhà nào có tang, tụi tôi suy nghĩ đến việc đến tiệm cô mua.”

“Phải đấy, dì Trần, dì nên ngoan ngoãn mà trả tiền lại cho tụi cháu!”

Cả đám người bị Tô Mạn Mạn xúi giục, bắt đầu tụ tập, khí thế hừng hực như chỉ cần tôi không trả tiền, họ tức đập phá cửa tiệm.

Nhưng chưa kịp ra , thì từ xa đã vang lên còi hụ sắc lẹm.

Cảnh sát đến.

Cùng lúc , điện thoại trong túi quần và túi áo của họ lần lượt đổ chuông liên tục.

“Cái gì cơ?! Bố tôi bị tai nạn xe à?!”

“Mẹ tôi ngộ độc thực phẩm?!”

“Bà nội tôi đang đi đường thì bị đá từ trên trời rơi xuống đập trúng đầu?!”

Tôi khẽ cười, cười rất nhẹ, nhưng trong mắt lại lạnh đến tận xương.

— Không phải là không có báo ứng, chỉ là… thời điểm chưa đến mà thôi.

giấy đã nhiễm bẩn, tà khí để đốt cho tổ tiên, để cúng tế thần … không gặp báo ứng là lạ.

Quả nhiên, những ai tiền giấy mua từ nhà họ Tô để cúng Thanh Minh, chẳng hẹn mà cùng — nhà nào cũng bắt đầu xảy ra chuyện.

Bí thư thôn và đám người theo ông ta cũng lo cuống cuồng chuyện nhà , chẳng còn tâm trí đâu mà tiếp tục gây sự. Nhưng họ không ngờ, họa đã đến thì không chỉ một chuyện.

Từ hôm trở đi, những người từng tiền giấy của Tô Mạn Mạn bắt đầu gặp vận xui: gia đình bất hòa, công việc trắc trở, người nhà ngã bệnh. Nặng hơn, chính bản thân họ cũng xuất hiện những triệu chứng lạ — nổi mẩn đỏ khắp người, khó thở, thậm chí có người ngất xỉu.

trạng nghiêm đến mức có vài đứa trẻ được đưa thẳng phòng hồi sức tích cực (ICU).

Chỉ trong một đêm, bệnh viện địa phương tiếp nhận hàng loạt bệnh có cùng triệu chứng, cùng địa điểm tiếp xúc — khiến hình trở nên khẩn cấp, buộc phải báo cáo lên cấp trên.

Cảnh sát tức cuộc điều tra. Lần theo manh mối, họ nhanh chóng tìm đến Tô Mạn Mạn.

Sau kiểm tra, sự thật khiến ai nấy đều rúng động: giấy tiền do Tô Mạn Mạn làm chứa hàm lượng lớn chất tẩy trắng độc hại và mực in chứa chì.

Chỉ cần đốt lên là ra khí độc cực mạnh, gây tổn thương nghiêm đến hệ hô hấp và thần kinh — hậu quả, có là vĩnh viễn không phục hồi.

Thì ra, hai nhà máy mà Tô Mạn Mạn hợp tác — sau điều tra, nguyên liệu lại là thứ không ai dám nghĩ tới: giấy vệ đã qua sử dụng, được thu gom từ… nhà vệ công cộng.

Còn cái gọi là “giấy phép kinh doanh hợp ”, thực chất chỉ là hàng giả mua với giá hai mươi tệ một bộ, chẳng qua là lừa người không hiểu chuyện.

Những ai từng giấy tiền nhà họ Tô để tế lễ đều cảm thấy như có luồng khí lạnh chạy dọc sống lưng. Họ bắt đầu hiểu ra vì gần cứ liên tục mơ thấy tổ tiên, thấy những ánh mắt giận dữ, thất vọng từ thế giới bên .

— Ai mà chẳng rùng biết đã đốt giấy bẩn, giấy độc để dâng cho người thân đã khuất?

Còn những người từng giấy tiền để cúng thần , thì càng xui xẻo không dứt: làm ăn thất bát, bệnh tật triền miên, gia đạo bất ổn…

Những kẻ trước từng trước cửa tiệm tôi, gào thét bắt tôi trả tiền, mắng tôi là lòng lang dạ sói, giờ lại lũ lượt kéo nhau đến trước cổng nhà họ Tô.

Căn biệt thự kiểu Tây của nhà Tô Mạn Mạn, từng khiến bao người ghen tị, giờ bốc mùi nồng nặc.

Đám người không chỉ đến không — họ theo những thùng chất thải, nước tiểu, phân trộn, trút thẳng lên cổng nhà họ Tô.

“Trả tổ tiên cho tôi!”

“Con tôi nhập viện vì cô, cô đền mạng đi!”

“Giấy tiền gì mà độc như thuốc chuột!”

Nhà họ Tô đóng chặt cửa, chẳng ai dám ló mặt. Cả gia đình bị bao vây trong mùi hôi thối, trong cơn giận dữ và phẫn uất của người dân — không lối thoát.

Cùng đường, Tô Mạn Mạn buộc phải gọi cảnh sát.

xe cảnh sát tới, cô ta ngỡ rằng cuối cùng cũng được cứu…

Thế nhưng thứ chờ đón Tô Mạn Mạn… lại là một cặp còng số 8 lạnh lẽo, không chút .

“Chú cảnh sát! Là cháu gọi điện báo đấy! Cháu là nạn mà!”

Viên cảnh sát không thèm liếc cô ta lấy một cái, chỉ nghiêm nghị tuyên bố:
“Tô Mạn Mạn, cô bị nghi kinh doanh bất hợp , sản xuất hàng độc hại gây nguy hiểm đến sức khỏe cộng đồng. Mời cô theo chúng tôi đồn để điều tra.”

Không ít thanh niên giơ điện thoại lên livestream, ghi lại toàn bộ cảnh tượng cô ta bị còng dẫn đi. Dư luận mạng, vốn từng được cô ta thao túng, giờ lại chính là lưỡi dao quay đầu phía cô.

Tôi lặng trong đám đông, ánh mắt lạnh nhạt nhìn cô ta nhận lấy báo ứng của chính — y như số phận đã sớm an bài.

Có lẽ cảm nhận được ánh nhìn của tôi, Tô Mạn Mạn đột nhiên phát điên, giãy giụa điên cuồng, hướng phía tôi mà gào lên:

“Là bà! Tất cả là do bà làm đúng không?!”

Tôi nhìn cô ta — gương mặt méo mó, đôi mắt đỏ ngầu, ánh lên đầy thù hận — trong mắt tôi chỉ còn lại sự lạnh lẽo và khinh miệt.

“Tô Mạn Mạn, đừng có ăn nói hàm hồ.”

“Ngay từ đầu tôi đã nói rồi — người làm, trời nhìn.”

Cảnh sát nhanh chóng khống chế Tô Mạn Mạn, nhưng cô ta vẫn không cam lòng, giãy giụa hét lớn:

“Người chết rồi thì coi như đèn tắt! Người sống là quan nhất, không phải ?”

“Chỉ là một chút tưởng niệm thôi mà, đốt cái gì chẳng như nhau? Ai biết ở dưới họ có nhận được không!”

Cảnh sát nghiêm giọng đáp lại:
“Dù thế nào, cũng không là lý do để cô làm đồ người đã khuất và trục lợi bất hợp !”

Không ít người xung quanh nhìn Tô Mạn Mạn, ánh mắt theo căm hận và phẫn nộ.

Dù xã hội bây giờ tôn sùng khoa học, nhưng gần hết chuyện xui rủi này đến chuyện tai ương khiến ai cũng bàng hoàng. Huống hồ, Thanh Minh vốn là để tưởng niệm người thân — Tô Mạn Mạn lại làm ra chuyện như vậy, chẳng phải ép họ bất hiếu ?

“Tô Mạn Mạn, cô nhất định gặp báo ứng! Cô phải xuống mười tám tầng địa ngục!”

“Các người thì có tư cách gì mà trách tôi? Không phải chính các người cũng hùa theo à? Lúc chia tiền thì không ai từ chối, giờ có chuyện, liền đổ hết lên đầu tôi? Hả?!”

Vài thanh niên từng phe cô ta, giờ sắc mặt đã thay đổi hoàn toàn. Không nói một lời, họ xách từng thau nước thải, phân bẩn, giận dữ hắt thẳng lên đầu Tô Mạn Mạn — mùi hôi thối, gào khóc, chửi rủa… trộn lẫn trong một cảnh tượng hỗn loạn như một màn báo ứng hiện thế.

Tôi lặng, không nói gì, chỉ cúi đầu khẽ thở dài — tất cả… đều do cô ta gieo , giờ là lúc tự nhận quả.

Tôi vừa xoay người định rời đi, thì đám thanh niên từng đi theo Tô Mạn Mạn bất ngờ đồng loạt quỳ rạp xuống trước mặt tôi.

“Dì Trần, cháu xin lỗi… là cháu sai rồi.”

“Giờ đến uống ngụm nước cũng bị nghẹn, cháu biết cháu đã làm chuyện thất đức, có lỗi với tổ tiên… Nhưng xin dì, xin đừng để tai họa lan sang vợ con, cha mẹ của cháu. Dì chỉ cho cháu một con đường sống đi…”

Tôi lặng lẽ nhìn họ, đáy mắt thoáng hiện một tia lạnh lẽo.

Kiếp trước, vì bị Tô Mạn Mạn xúi giục, đám người này từng không buông tha cho gia đình tôi — đẩy chúng tôi đường cùng, không để lại chút nào.

Giọng tôi lạnh nhạt vang lên giữa khoảng không tĩnh lặng:

“Nếu lòng các cậu thật sự thành, thì hãy bước từng bước, dập đầu từng cái, lên tới đỉnh núi Nam Sơn nơi có đạo quán Huyền Dương. Có , tổ tiên và thần còn cho các cậu cơ hội tha thứ.”

Nghe tôi nói xong, đám người quỳ dưới đất sắc mặt tức biến đổi.

Huyền Dương Quán nằm trên đỉnh Nam Sơn cao vút, leo bộ đã khó, huống hồ là bước một bước, dập một lạy? Chưa nói tới mệt chết người, chỉ e đầu gối và trán chưa tới nơi đã nát bét.

Tôi nhìn họ không nói gì thêm — kiếp này tôi không quá tuyệt , nhưng nếu lòng họ không thật, thì báo ứng… cũng chẳng cần tôi ra .

Sau sự kiện Tô Mạn Mạn bị phanh phui, một loạt các nhà máy đen khác cũng lần lượt bị đưa ra ánh sáng.

Không chỉ có chuyện tái chế giấy vệ cũ, mà đến cả băng vệ , tã giấy trẻ em cũng bị một số cơ sở tái sử dụng, gây ra làn sóng phẫn nộ mạnh mẽ trong dư luận.

Cục quản lý thị trường và các cơ quan chức năng tức cuộc, tiến hành chỉnh đốn quy mô lớn, đặc biệt chú đến vấn đề an toàn sản phẩm liên quan đến đồ cúng, tâm và vệ cá .

Còn những lời bôi nhọ, vu khống tôi trước của Tô Mạn Mạn, nhờ sự ăn năn của vài người trẻ từng bị cô ta xúi giục, cuối cùng cũng đã được làm sáng tỏ.

Thậm chí, những đoạn livestream trước — nơi Tô Mạn Mạn công khai chế giễu tôi — lại vô trở thành điểm thu hút sự chú ý của giới trẻ. Họ tò mò, rồi dần bị cuốn hút bởi sự công phu, tinh tế trong từng bước làm giấy thủ công, làm tiền vàng cổ .

Từ giấy tiền cổ truyền đến kỹ nghệ làm giấy truyền thống, những giá trị tưởng chừng đã bị quên lãng, nay lại một lần nữa được trân .

Ngày càng nhiều người tìm đến, có người mua, có người học. Có cả thanh niên từ xa đến, khom lưng hành lễ, xin được bái tôi làm sư phụ để gìn giữ kỹ nghệ này.

Tôi nhìn đám trẻ ấy, trong mắt thoáng lên một tia dịu dàng và mãn nguyện.

— Bà ơi, nếu bà có thiêng nơi chín suối, chắc bà vui lắm… Ký ức của bà, kỹ nghệ của bà, đã có người kế thừa rồi.

Lại một mùa Thanh Minh nữa đến.

Tôi, chồng và con gái cùng nhau lên núi, trước phần mộ bà, theo một giỏ đầy hương nến và giấy tiền làm.

Tôi cúi người thật sâu trước mộ bà, lòng tràn đầy cảm kích và yên bình.

— Bà ơi, con làm được rồi.

Giấy tiền cháy lên, theo làn khói xanh nhè nhẹ, cuộn tròn rồi lượn quanh chúng tôi, như khí len lỏi giữa trời đất, yên tĩnh mà trang nghiêm.

Một cơn gió nhẹ thổi qua, làn gió ấy như bàn của bà, chậm rãi vuốt ve mái tóc tôi, dịu dàng, ấm áp —
giống hệt như ngày xưa, mỗi bà dạy tôi làm giấy, vừa kiên nhẫn, vừa yêu thương.

tôi còn nhỏ, có lúc vụng làm hỏng, bà không mắng, chỉ xoa đầu tôi rồi nhẹ nhàng nói:
“Làm giấy như tu tâm, phải tĩnh, phải thành.”

Tôi ngẩng đầu nhìn làn khói đang tan dần trong gió, đôi mắt bất giác ươn ướt.

Bà ơi, cuối cùng con cũng không phụ lòng dạy dỗ của bà.

Tựa hồ có thì thầm vang lên trong lòng —
“Ngoan lắm, bà thấy cả rồi.”