Chương 1

1

Tôi thực sự không hiểu nổi, con trai tôi làm thế nào mà lại bị mù mắt, đi cưới một báu vật thiên kim kiểu gì thế này!

Con trai tôi tên là Đại Hải, con dâu tên là Chân Chân.

Hai chồng nó vẫn sống trên thành phố, còn tôi ở căn nhà cũ trên núi, bình thường rất ít liên lạc.

Năm nay, vì về quê tảo mộ cho ba nó, thằng nhóc này mới chịu dẫn về ở lại hai ngày.

Hai về tới nhà vào ban đêm, tôi đã nấu sẵn một bàn đầy ắp món ngon.

Nhưng con dâu lại bĩu môi, đẩy đũa bát ra xa:

“Toàn dầu mỡ thế này? Ngồi xe cả ngày, con nhức đầu lắm, chẳng muốn ăn gì cả.”

“Nhà mình có mì không ạ? Nếu có thêm chút mứt để phết thì tốt!”

Tôi lạnh mặt, thò tay vào nồi lôi ra hai cái , tiện tay vứt cho nó một lọ tương ớt:

“Không có loại Tây cao cấp ấy, chỉ có thế này thôi. Ăn hay không thì tùy!”

Con dâu nhíu mày, rõ ràng có chút bực bội:

“Không có thì thôi, mẹ làm gì mà gắt thế?”

Con trai tôi vội vàng đứng ra giảng hòa:

“Ớt cũng là quả đấy, sao lại không được coi là mứt nhỉ?”

“Còn cũng làm từ bột mì xay ra mà. Nếu gọi là ‘ mì không đường kiểu Trung’ thì cũng không sai đúng không?”

“ kẹp tương ớt, sao lại không được coi là ‘ mì phết mứt’ chứ?”

Con dâu cố nín cười, trừng mắt lườm nó, nhưng cuối cùng cũng không nhịn nổi mà bật cười thành .

Sau đó, nó thử ăn một miếng, còn có chút kinh ngạc:

“Ngon thật đấy! Mẹ, mẹ dạy con cách làm tương ớt này đi!”

Tôi không thèm trả lời, chỉ lẽ ăn bữa .

Ăn xong, con dâu ra sân dạo chơi, còn con trai tôi giúp tôi dọn bát đũa, rửa nhỏ giọng nói:

“Mẹ à, Chân Chân từ nhỏ lớn lên ở thành phố, khác hẳn nhà mình. ấy quen ăn những món đó từ bé rồi, không phải cố tình tỏ thái độ .”

Tôi khịt mũi, biết ngay là nó bênh !

con dâu, tôi thấy ngứa mắt.

Buổi tối, gió núi lạnh buốt, con bé gầy nhẳng như cây sậy, thế mà còn kéo tay con trai tôi leo lên núi, bảo là đi ngắm đom đóm.

Thằng ranh này cũng chiều mức, thế là hai tay trong tay chạy mất dạng.

Tôi vội vã đuổi theo, gọi với theo sau:

“ tối rồi! Đừng lên núi! Cẩn thận bị sói vồ mất!”

Con trai tôi khoát tay lia lịa:

“Không sao mẹ! Bây giờ còn thời đại nào rồi, núi này làm gì có sói!”

Con dâu cũng cười lớn từ xa:

“Không sao mẹ ơi! Mẹ ngủ trước đi, con có mang theo chìa khóa, không cần lo lắng!”

Không lo sao được!

Tôi trằn trọc cả đêm không ngủ nổi.

Chỉ đến nghe cửa mở, cười đùa ríu rít của hai vang lên, tôi mới thở phào nhẹ nhõm.

Nhưng trong thêm bực tức, cảm thấy con dâu này chỉ biết bày trò.

Hôm sau, mặt lên cao, tôi đã nấu xong , gọi hai lần mà chẳng ai trả lời.

Đến lần thứ ba, con trai tôi mới thức , ngáp nói:

“Mẹ ăn trước đi, Chân Chân muốn ngủ thêm chút nữa.”

Tôi lập tức phản đối:

“Sao thế được! Để nó về nhà mẹ đẻ rồi kể rằng mình bị bỏ đói, lại bảo nhà mình hà tiện với nó à?”

Nói rồi, tôi bước vào phòng gọi , nhưng hai lần đều không thấy nó phản ứng.

Đến lần thứ ba, nó kéo chăn trùm kín đầu:

“Không ăn không ăn! Con muốn ngủ thêm chút nữa!”

Cơn giận trong tôi bốc lên ngùn ngụt, lập tức lật tung chăn của nó.

Nó mới chịu ngồi , tóc tai rối bù, mắt đầy tức giận:

“Mẹ làm gì đấy?!”

Nó lại còn dám nổi nóng với tôi?

Cơn giận trong tôi bùng lên dữ dội:

“Tôi gọi ăn mà còn không chịu? đúng là lười biếng!”

Con dâu giận run cả , chỉ vào tôi, giọng cũng lẩy bẩy:

“Mẹ mắng tôi cái gì?”

Tôi chống nạnh, lớn :

“Tôi mắng đấy! lười biếng! sâu mọt! phá của!”

“Hồi tôi mới sinh con, còn chưa kịp thở đã phải ra đồng làm việc! rét căm căm, chẳng có tháng ở cữ, vẫn phải ra sông giặt , suýt chết đuối!”

“Khó khăn lắm mới leo lên bờ, về nhà thì sốt cao, nhưng chưa sáng đã phải nấu !”

“ mà cha nó còn chê tôi cho nhiều muối, vớ ngay cây gậy cửa đập thẳng lên đầu tôi!”

Tôi còn muốn nói tiếp, nhưng cổ họng bỗng nghẹn lại.

Con dâu chỉ ngồi yên, đôi mắt mở to sững sờ, nước mắt lăn dài.

Ánh mắt của nó, không phải tức giận, không phải oán trách…

Mà là xót xa.

Nó đang đau cho tôi.

2

Con dâu rơi nước mắt trước mặt tôi, thật sự khiến tôi có chút luống cuống.

Đặc biệt là nó sụt sùi, còn đưa tay vén những sợi tóc lòa xòa trước trán tôi, đầu ngón tay khẽ lướt qua vết sẹo đã mờ nhạt từ lâu.

“Mẹ đã chịu nhiêu uất ức thế này sao…”

Tôi muốn nói: “Có gì , ai chẳng phải sống như thế?”

Tôi muốn nói: “Tôi còn đỡ đấy! Hồi đó, đàn bà bị chồng đánh đến chết không phải chuyện hiếm!”

Tôi muốn nói: “Giờ thì biết mình đang hưởng phúc rồi chứ gì?”

Nhưng tôi không nói nổi.

Cổ họng tôi nghẹn cứng, không hiểu bị thứ gì chặn lại, chỉ cảm thấy như có màn sương phủ lên dãy núi hoang vu, đôi mắt đã khô cạn suốt cả đời bỗng dưng dâng lên chút hơi nước.

Đúng lúc này, nghe thấy động, con trai tôi vội vàng đẩy cửa bước vào, gương mặt đầy lo lắng.

Tôi hoảng hốt lau mắt, ho khan hai , cố gắng trấn tĩnh:

“Mau ra ăn đi.”

Chỉ nói được một câu, tôi đã đẩy con trai ra, nhanh chóng rời đi như chạy trốn.

Trong khoảnh khắc quay , tôi thoáng thấy con dâu nhào vào Đại Hải, vẫn còn nức nở:

“Mẹ thật sự quá khổ cực rồi…”

Tôi đi loanh quanh ngoài sân, không biết mình đang hoảng hốt vì điều gì, chỉ cảm thấy bàn tay đổ đầy mồ hôi, lần này đến lần khác phải lau vào vạt áo.

Trong lúc mơ màng, tôi mới sực ra còn một món chưa mang lên bàn, liền đi thẳng vào bếp.

Trên bếp lửa, nồi đất hầm gà vẫn đang sôi lục bục. Tôi bỏ thêm vài miếng sơn dược, lại rắc một nắm kỷ tử rồi mới bưng ra ngoài.

trên núi lạnh, con bé gầy nhẳng như , phải ăn chút gì đó cho ấm , bổ khí.

Lúc tôi đặt nồi hầm lên bàn, con trai và con dâu đã ngồi sẵn chờ. Nhưng tôi đặt xong, nó lại chẳng ai động đũa.

Tôi nhíu mày, lạnh giọng :

“Sao lại không ăn nữa?”

Không ngờ con dâu không đáp, chỉ bất chợt cầm lấy tay tôi:

“Mẹ, theo con về thành phố sống đi.”

“Nhà con có căn hộ, có giúp việc, con và Đại Hải sẽ nuôi mẹ. Mẹ không cần làm gì cả, chỉ cần ở nhà nghỉ ngơi, hưởng phúc thôi.”

Tôi giật mình, như thể bị ánh mắt chân thành kia thiêu cháy, vội vàng xua tay:

“Nói linh tinh gì thế! Hai sống tốt là được rồi, tôi đến đó làm gì?”

“Với lại, tôi sống ở núi này nhiêu năm, sớm đã quen rồi, không đi ! Dù thế nào cũng không đi!”

Con dâu vẫn không từ bỏ, tiếp tục khuyên nhủ, nhưng tôi cắn chặt răng, quyết không chịu gật đầu.

Cuối cùng, con trai tôi chỉ khẽ thở dài, nhẹ nhàng lắc đầu với .

Thực ra, từ trước Đại Hải cưới , nó đã muốn đón tôi lên thành phố sống, nhưng lần nào cũng bị tôi từ chối.

Tôi sinh ra ở núi này, lớn lên ở núi này, lập gia đình ở núi này, sinh con ở núi này, sống cả đời ở núi này.

Tôi đã bám rễ ở đây rồi.

Tôi không thể rời khỏi ngọn núi này được.

Sau bữa , tôi bảo nó thu dọn đạc, chuẩn bị lên núi đốt vàng mã.

Xong xuôi thì nó cũng phải quay về thành phố rồi.

Lên đến sườn núi, tôi chỉ vào một ụ đất nhỏ um tùm cỏ dại, giới thiệu với con dâu:

“Đây, chính là chỗ đó.”

“Tên khốn này uống rượu đến liệt giường, lúc Đại Hải học đại học thì đã nằm một chỗ không nhúc nhích được nữa. Tôi hầu hạ hắn suốt năm năm, chăm sóc từng miếng ăn, giấc ngủ, mới đưa hắn đi.”

“ ấy, trong nhà không còn một xu nào. Nếu không phải nhờ Đại Hải biết phấn đấu, tự mình kiếm tiền đóng học phí, thậm chí còn gửi tiền về nhà, thì thật sự không biết năm năm đó tôi phải sống thế nào.”

Tôi lẩm bẩm nói mãi, nhưng con dâu bỗng nhiên buột miệng :

“Thế sao mẹ vẫn chăm sóc ông ấy?”

“Mẹ không hận ông ấy sao?”

“Ông ấy đối xử với mẹ tệ như ! Nếu là con, con không trả thù đã là nhân phẩm tốt lắm rồi!”

Tôi sững , vô thức phản bác:

“Hắn vẫn còn tốt…”

“Ở chỗ nào chứ?”

Tôi không trả lời được.

Chính tôi cũng đang tự trong .

Tốt ở chỗ nào?

4

Con dâu lại .

Tôi không biết nước mắt của nó từ mà lắm thế, như thể tất cả mưa gió trên đời này đều rơi vào mắt nó.

Không hiểu sao, hốc mắt tôi cũng có chút nóng lên.

Chợt lại hồi còn trẻ, tôi cũng là một hay .

Lúc tôi vẫn còn là một bé…

Trong nhà việc thì nhiều, thì ít.

Cha nghiêm khắc, mẹ hay càu nhàu, làm chậm thì bị mắng một trận, ăn nhiều thì bị đánh một trận.

Lúc đó, tôi vẫn còn biết .

Dù có gào có thì cũng chỉ chuốc thêm những trận đòn roi, nhưng những đêm tưởng chừng nghẹt thở, tôi vẫn rúc vào chăn, lẽ hai giọt nước mắt, âm thầm thề với mình:

Sau này, nhất định phải sống một cuộc đời tốt hơn.

Nhưng rồi tôi lấy chồng, ngày này qua ngày khác, tôi dường như đã cạn cả nước mắt.

Dần dà, tôi cũng trở nên tê dại, đến mức cảm thấy lóc là một thứ xa xỉ.

Bỗng nhiên, con dâu tôi:

“Mẹ có đặt tên cho chị ấy không?”

Tôi bừng tỉnh, lắc đầu.

vào đống tro tàn trong hố lửa, thấy giấy tiền sắp cháy , tôi lẽ bỏ thêm một nắm nữa, khẽ đáp:

“Không có.”

“ đặt cho chị ấy một cái tên đi.”

Con dâu cũng ném thêm giấy vào lửa, giọng nói trầm thấp nhưng kiên định:

“Đặt một cái tên khắc lên bia mộ, để ta biết chị ấy đã từng tồn tại.”

Tôi không nói gì suốt một lúc lâu.

Mãi sau, tôi chỉ quay đầu, quệt tay lên mặt, lẩm bẩm:

“ khác biết thì có ích gì?”

Nhưng con dâu vẫn kiên trì:

“Chị ấy đã từng sống trên đời này, đáng được đến.”

Tôi lại :

“ thì có ích gì?”

Con dâu tôi, nhẹ nhàng lại:

“Nếu mẹ thật sự nghĩ rằng hay không cũng chẳng có ý nghĩa… tại sao suốt nhiêu năm nay, mẹ vẫn chưa từng quên chị ấy?”

Tôi nghẹn lời.

Nhưng vẫn cố chấp nói:

“Đây không phải chuyện của !”

Giọng tôi có lẽ hơi nặng.

Con dâu im rất lâu, tôi cũng không nói thêm gì, lẳng đốt số giấy còn lại.

Ngọn lửa cuối cùng lụi dần, tro tàn rơi xuống, hóa thành một màu đen tuyền.

Tôi đứng , chẳng buồn gọi con dâu, quay lưng bước về nhà.

Con dâu vẫn lẽ đi theo.

Lúc sắp đến cổng, nó bất chợt lên :

“Mẹ, con nghe Đại Hải nói, tên của anh ấy là do mẹ đặt.”

Tôi không trả lời.

Con dâu tiếp tục :

“ tại sao mẹ lại đặt tên anh ấy là Đại Hải?”

Tôi không quay đầu, chỉ đáp:

“Tôi chưa từng đi học, biết được mấy chữ . Chẳng phải lật ra vài chữ rồi chọn đại một cái thôi sao?”

Năm đó, cha của nó muốn đặt tên là “Diệu Tổ”.

Tôi không đồng ý.

Cả làng có mười thằng con trai thì bảy tên Diệu Tổ.

Tôi nói:

“Tổ tiên làm sao mà bệnh lắm thế, cần đến ngần này ‘dược’ hả? đứng đầu làng mà gọi một , chẳng ai biết đang gọi ai cả.”

Cha nó thấy cũng có lý, nhưng vò đầu bứt tai cả buổi vẫn không nghĩ ra cái tên nào hay hơn.

chồng tôi đều không biết chữ, muốn nhờ thầy đặt tên thì phải mang rượu thịt biếu, mà nhà lại nghèo, lấy ra tiền?

Thế là tôi nói:

“Thôi, gọi nó là Đại Hải đi.”

Cha nó thấy cái tên nghe cũng thuận tai.

Với lại lúc đó tôi sinh xong, ông ta đang vui, nên cũng để tôi đặt tên cho con.

Thế là cái tên này mà giữ lại.

Tại sao lại đặt tên là Đại Hải…

Tôi lại, hồi nhỏ, tôi từng len lén trốn đến lớp học một lần.

đó, thầy giáo đang dạy về chữ “海” (Hải).

Tôi phải cố sức kiễng chân, bám chặt vào cửa sổ, nhón lên vào trong.

Chỉ thấy thầy giáo đang giảng giải một cách say sưa, mắt sáng rực lên.

Thầy nói rằng:

“Biển xanh, là một màu xanh vô tận, mãi mà không thấy điểm dừng.”

Nhưng tôi không thể tưởng tượng ra “màu xanh vô tận” ấy là gì.

Dù có ngước bầu , thì bầu cũng bị núi non vây chặt, chỉ còn một khoảng xanh bé xíu lọt qua các khe đá.

Từ đó trở đi, ngày nào tôi cũng suy nghĩ:

“Biển rộng lớn trông như thế nào nhỉ?”

“Thế nào mới gọi là xanh đến vô tận?”