Chương 3 - Tôi Muốn Là Chính Mình Không Còn Là Tống Phu Nhân

Mãi cho đến ánh sáng mờ mờ xuất hiện ngoài sổ.

Trời sắp sáng rồi.

Tôi phải dậy chuẩn bị bữa sáng.

Hôm nay đứa con sẽ đưa các cháu về chơi.

Cháu ăn bánh bao tôi làm, cháu cháo trứng bắc thảo, con dâu học ở nước ngoài, ăn sandwich, còn Tống Liêm thì mì tự tay tôi cán.

Cả nhà mỗi người một khẩu vị, tôi sẽ phải bận rộn suốt buổi sáng.

Tôi vén chăn ngồi dậy.

Đột nhiên, phòng bị đẩy ra, một bóng dáng vừa lạ vừa quen xông vào.

“, mấy giờ rồi mà còn ngủ! Tối qua Tống Liêm ho cả đêm, chị còn yên tâm ngủ à?”

“Mau dậy đi, hôm nay phần điểm của nó, chị cũng phải làm cho xong đấy.”

Người phụ nữ trung niên mặc áo bông đỏ, búi tóc gọn gàng, má đỏ hồng, dài và sáng.

Bà ta ôm tay một chậu gỗ chất đầy quần áo bẩn.

“Nhân tiện giặt hết chỗ luôn đi. Ngoài ruộng còn cả đống việc, tôi bận chết được.”

7

Tôi ngơ ngác nhìn khuôn mặt vừa xa lạ vừa quen thuộc ấy rất lâu, lòng vô cùng kinh ngạc.

Mẹ chồng?

Mẹ chồng tôi đã qua đời mười năm rồi, bà mất, tôi mới được vài năm thảnh thơi.

Sao lại nhìn thấy bà ấy?

Tôi nhìn quanh bốn phía.

Căn nhà đất thô sơ, chiếc bàn gỗ ba chân, sổ dán báo cũ nát.

Đây là… làng Nam Nê những năm mươi?

Nhận ra mình đã trọng sinh, tôi ngồi chết lặng trên giường, tâm trạng ngổn ngang trăm mối.

Mẹ chồng thấy tôi không nhúc nhích, bước đến đẩy tôi một cái.

“Ngây ra đó làm gì!”

“Hồi trẻ đã ngu rồi, không hiểu nổi sao con tôi lại lấy .”

Mẹ chồng khó giục tôi.

“Mau chóng giặt xong đống đồ , rồi ra ruộng làm việc tôi.”

Nói xong, bà ấy vội vã bỏ đi.

Tôi lảo đảo đi theo, cơn mộng du, bước ra khỏi cánh căn nhà cũ.

Ngay ngoài không xa có một cái giếng nước, mấy trẻ quấn khăn đầu đang ngồi xổm bên giếng giặt quần áo.

Vừa cầm chày đập mạnh xuống vải, vừa trò chuyện rôm rả.

“Tống Liêm lại ốm nữa hả?”

“Thanh niên trí thức phố mà, thân thể yếu đuối, quý lắm.”

“Quý cái gì mà quý , xuống thôn cũng năm rồi còn gì? Vẫn chưa nghi được, tội nghiệp ngốc nghếch kia, lại phải thay nhà họ làm việc.”

“Tội nghiệp gì, Tống Liêm nhìn cũng được mà, lại có học thức, nếu không phải vì mẹ anh ta khó tính, tôi cũng muốn gả con cho rồi.”

Tôi khựng bước.

năm hạ ?

Tôi nhớ mình năm mười chín tuổi mới đi hạ , đến mươi tuổi mới cưới Tống Liêm. Nếu bây giờ là năm thứ , thì có nghĩa là… tôi còn chưa kết hôn anh?

Vậy mà mẹ anh đã bắt tôi làm việc cho nhà họ?

8

Tôi cố lục lại ký ức, nhưng thời gian đã quá xa, nhiều chuyện cũng mơ hồ rồi.

Năm đó, tôi cố gắng lắm mới từ một làng quê nghèo khó thi đậu đại học, học được một năm thì vướng vào thời kỳ đặc biệt, tất cả sinh viên phải dừng học, xuống thôn tham gia lao động.

Tôi và Tống Liêm bị phân về thôn Nam Nê ở Thiểm Tây.

Tống Liêm may mắn , vì thôn đó chính là quê ngoại của mẹ anh.

Cha anh mất sớm, mẹ anh thấy con về quê mình thì vội vã dọn tới sống cùng.

làng còn có ba người cậu, mọi người chăm sóc nên cuộc sống của anh dễ nhiều so những trí thức trẻ khác.

Ban đầu, tôi cũng không nghĩ sẽ gả cho anh.

Tôi còn mơ được quay lại giảng đường.

ấy, bất chấp sự chế giễu và coi thường của người xung quanh, tôi vẫn kiên trì giặt giũ xong là ngồi bên bếp, dưới ánh đèn dầu, ôn bài.

Mẹ tôi vì tôi mà suốt cãi nhau ba, rồi bà nội, con gà chiến mổ khắp mọi người, để vệ giấc mơ tưởng chừng viển vông của tôi.

nhận được giấy báo nhập học, bà mừng rơi nước , đọc đi đọc lại không biết bao nhiêu lần, rồi ép tờ giấy đó dưới mặt kính đầu giường.

“Tôi biết mà, con tôi rồi sẽ có tương lai, sẽ trở người phố, làm việc cho nhà nước.”

“Không cần phải ra đồng làm dân nữa.”

Ai ngờ, tất cả cố gắng ấy, tôi từ vùng quê nghèo miền Nam chuyển tới vùng đất cằn cỗi miền Bắc.

Vẫn làm đồng, vẫn là dân.

Giữa những nắng gió, tôi ngẩng đầu khỏi mảnh đất vàng, nhìn đôi bàn tay chai sạn, mới chợt nhận ra những thức toán học và những bài thơ từng thuộc lòng, giờ đã mơ hồ ánh trăng đáy nước.

Cuộc sống tháp ngà đại học, dường còn là một giấc mộng xa xôi.

đó, ai cũng nghĩ rằng mình không thể trở về được nữa.

Trên tường đầy rẫy những khẩu hiệu hô hào xây dựng Nam Nê ốc đảo xanh của Tây Bắc.

Không xây xong thì lấy gì mà về?

Mà trình ấy, phải mấy thế hệ mới xong nổi.

Tôi bắt đầu chấp nhận hiện thực.

làng, tôi thấy Tống Liêm dễ những người khác, đứa cũng nói chuyện hợp gu.

Thế là tôi chủ động tiếp cận, lấy lòng anh, cuối cùng thuận lợi gả cho anh.

Không ngờ, vừa kết hôn được một năm, chính sách thay đổi, trí thức trẻ đều được phép trở về phố, còn được sắp xếp việc.

là, người đông việc ít, phải xếp hàng chờ.

Ban đầu, tôi cũng có suất.

Nhưng đúng lúc đó, tôi mang thai.

Nhân viên ở phòng tác ái ngại nhìn tôi.

“Đồng chí , việc vất vả lắm, phải xuống xưởng, làm việc tới nửa đêm.”

“Còn phải leo trèo khắp nơi, tình trạng của không hợp đâu, đợi đợt nhé, tôi sẽ ưu tiên sắp cho việc nhàn .”

Đợi đợt , con lớn của tôi chào đời.

Mẹ chồng vốn khỏe mạnh, đột nhiên phát bệnh đau đầu, không được tiếng ồn, đụng nước lạnh cũng không xong.

Tôi đành phải ở nhà chăm con, chăm mẹ chồng, nhường lại cơ hội việc làm.

đó, tôi sinh thêm đứa thứ .

đứa con , nghịch quỷ, hút cạn sức lực tôi.

các con lớn , tôi gửi chúng tới nhà trẻ, thì mẹ chồng lại bất ngờ bị đột quỵ.

Thời ấy không thể thuê mẫu. Ai thuê mẫu sẽ bị chửi là địa chủ, là phản động.

Tôi còn cách ở nhà chăm mẹ chồng.

Những năm đó, tôi đi chợ, nấu ăn, giặt giũ, bốc thuốc, lau người cho mẹ chồng, đón con tan học, kèm chúng làm bài, dọn dẹp đống lộn xộn nhà, rửa ráy, dỗ ngủ…

Đến khuya, tôi mới được ngã lưng xuống giường.

nào cũng thế, lặp đi lặp lại cái máy.

Tới lúc giật mình nhìn vào gương, tôi đã thấy một gương mặt xa lạ.

Tóc hoa râm, nếp nhăn hằn sâu nơi khóe , ánh vô hồn, đầy mệt mỏi.

Tôi bỗng thấy mình đã già mất rồi.

Sao thời gian lại trôi nhanh thế?

Cứ ngỡ đã làm được bao nhiêu việc, nhưng ngoảnh lại, chẳng có gì thuộc về mình.

Cả đời tôi, sống vì người khác: làm con dâu nhà người, làm vợ người ta, làm mẹ người ta.

Chưa bao giờ, tôi được làm chính mình.

Càng lúc Tống Liêm càng đạt, tên tuổi tôi càng mờ nhạt.

Mọi người đều gọi tôi là “phu nhân Tống”.

Còn thì sao?

9

“ , !”

Tiếng chày nện mạnh lên đống quần áo bẩn mờ màu.

Nước giếng bắn tung tóe lên giày tôi.

Chị Xuân Phương nháy tôi.

“Ngẩn ra làm gì? Mau qua đây giặt đồ, tôi thấy mẹ Tống Liêm mang cho một chậu to đấy. Không nhanh thì giặt không xong đâu.”

Chị dâu Quế Hoa đứng bên bĩu môi.

“Người ta còn chưa về làm dâu đã bị sai thế , à, hiền quá rồi. về nhà chồng, khổ đấy.”

“Phải biết giữ một chút chứ.”

Một bác khác cười khẩy.

“Ba mươi tuổi đầu còn đòi cả trị. Có người lấy là may lắm rồi, đừng nói giặt quần áo, giặt quần lót còn phải giành mà giặt ấy chứ!”

Tôi nhìn kỹ người vừa nói, mới nhớ ra bà ta là mẹ của Trịnh Thiết Trụ, người từng nhờ mối mai đến dạm hỏi tôi nhưng bị tôi từ chối. Từ đó bà ta luôn kiếm cớ mỉa mai tôi.

Tôi mỉm cười.

“Ai giặt thì giặt, tôi không rảnh.”

Nói rồi, tôi xách cuốc, ngẩng cao đầu đi vòng qua giếng, thẳng hướng cánh đồng tập thể phía bắc.