Chương 1 - Mẹ Tôi Không Đáng Phải Khổ

thứ sau tôi đỗ công chức, bố mẹ ly hôn.

Mẹ làm cho tôi một bữa tối thịnh soạn.

Bà, vốn ít nói, lặng lẽ đưa cho tôi một tấm thẻ ngân hàng.

Mẹ bảo sẽ đi xa một chuyến và dặn tôi phải cách tự chăm sóc bản thân.

Tôi nghĩ rằng, cuối mẹ cũng buông bỏ được những chịu đựng suốt hơn ba mươi , bắt sống cho chính mình.

hôm sau, người lại vớt được mẹ tôi dòng sông lạnh lẽo.

Tôi ngồi bên linh cữu mẹ suốt ba , không ăn không uống, cho đến bố đưa ra giấy chẩn đoán trầm cảm của bà.

Lúc đó tôi biết, hóa ra mẹ đã vùng vẫy trong bóng tối và đau khổ suốt ba mươi .

Chỉ vì tôi mà mẹ cố gắng cầm cự lâu đến vậy.

Tôi ôm di ảnh mẹ mà khóc đến ngất đi.

tỉnh lại, tôi thấy mình ở nhà ga của những 1980, quay về đón mẹ trở về nhà.

1.

“Tút— Tút—”

Tiếng còi hơi của đoàn tàu hơi nước cổ kính vang lên từng hồi, đánh thức tôi khỏi nỗi đau tột .

Tôi hoang mang cửa toa tàu màu xanh lục mở ra, dòng người lục tục bước xuống.

Áo khoác Trung Sơn, quân phục, mũ xanh Giải phóng quân, váy chấm bi đỏ, quần ống loe sành điệu…

Những bộ trang phục đậm màu sắc thời đại nhấp nhô trước mắt tôi.

hoang mang chưa biết làm gì, tôi bỗng cảm nhận được một cái vỗ nhẹ lên vai.

“Là Tiểu Thu đúng không?”

Tôi quay lại.

Trước mắt tôi là một người phụ nữ buộc bím tóc tết.

Làn da bà rám nắng, mắt mí, đuôi mắt phượng, khóe môi có lúm đồng tiền, mặc chiếc áo xanh dày dặn bằng vải nilon tổng hợp.

“Mẹ…” Tôi ngỡ ngàng thốt lên.

đây thôi, tôi còn ôm bức ảnh đen trắng của mẹ hồi trẻ mà khóc đến ngất đi.

Vậy mà giờ đây, người trong ảnh lại sống sờ sờ trước mặt tôi.

“Mẹ!”

Tôi không kịp suy nghĩ gì thêm, lao đến ôm chặt bà, khóc nức nở.

“Ơ… Tôi tên là Uyển Uyển.” Giọng mẹ nhẹ.

Một lúc lâu sau, mẹ lại lên tiếng:

“Tiểu Thu, chị có thể buông em ra trước được không?”

Tôi lén nhéo mình một cái— đau thật, không phải mơ.

Tôi vội buông mẹ ra, đưa tay lau lung tung nước mắt mặt.

Mẹ khẽ cười:

“Cảm ơn Tiểu Thu đã đến đón tôi. Sau này còn phiền bác cả, bác và Tiểu Thu chăm sóc cho tôi nữa.”

“Tôi tên là Tiểu Thu?” Tôi chỉ vào mình, không chắc chắn lắm.

“ phải chị là Tiểu Thu, con bác cả sao?”

Tôi quanh những người tay xách nách mang, lại chiếc túi vải đen nặng trĩu tay mẹ.

“Đây là lần về quê sau đi lao động ở nông thôn?”

Mẹ ngập ngừng gật .

Mẹ từng kể rằng, ông bà ngoại bị đưa đi lao động cải tạo, mười tám tuổi bà trở về thành phố và sống nhờ nhà bác cả.

Bác cả có một cô con tên là Thu.

Hóa ra đây không phải mơ— tôi đã xuyên không vào thân thể của Thu, chị của mẹ.

“Đồng chí, có phải tôi nhận nhầm người rồi không?” Mẹ bắt do dự.

“Không nhầm đâu, là tôi đây.”

Tôi cười toe, giật hành lý của mẹ, khoác tay bà.

“ nãy tôi đùa em thôi. Em à, mình về nhà nào.”

Bên ngoài nhà ga đông nghịt người.

Những chiếc xe ba bánh cọc cạch lăn bánh đường.

Mấy chàng trai trẻ đeo kính râm kiểu .

Cô thời thượng làm tóc xong đứng tựa vào cửa tiệm cắt tóc.

Cửa sổ trưng bày hàng hóa treo đầy khẩu hiệu kế hoạch hóa gia đình.

Mẹ và tôi đều tò mò ngó nghiêng khắp nơi.

Băng qua con phố Tây Đại sầm uất, rẽ vào con ngõ nhựa .

Dọc đường, tiếng chuông xe đạp hòa tiếng cười nói của hàng xóm láng giềng.

“Tiểu Thu, chị đi đâu vậy?” Mẹ dừng trước một căn nhà .

Tôi vội vã lui lại, bước nhanh vào sân.

Trong sân, vài gia đình tất bật nấu nướng.

Tôi không biết bác cả và mọi người trông thế nào, sợ mẹ phát hiện ra điều lạ, bèn giả vờ trấn tĩnh, hắng giọng:

“Mẹ ơi! Con về rồi! Con đón được Uyển Uyển rồi đây!”

“Con nhóc chết tiệt, gào cái gì mà gào! Mẹ mày còn chưa điếc đâu!”

Người phụ nữ trung niên đeo tạp dề vén rèm cửa lên.

Bà liếc mẹ tôi, hừ lạnh một tiếng rồi quay vào trong.

“Bản thân ăn còn đủ, giờ lại thêm một miệng nữa. Không có bản lĩnh mà cứ thích rước hết người này đến người khác về nhà. Tôi thấy bà muốn ép cả nhà này đến đường thì có!”

sau đó, tiếng đập phá đồ đạc vang lên trong phòng.

Mẹ tôi theo phản xạ lùi lại một bước.

Tôi vội nắm tay bà.

“Em à, mẹ tôi ngoài mặt thì lạnh lùng bên trong tốt bụng lắm. Giờ thành phố nhiều cơ hội lắm, sau này em tìm được việc rồi, biết đâu cả nhà còn phải nhờ vào em đấy.”

Tôi đứng thẳng lưng, kéo mẹ vào trong nhà.

Trong phòng tối om, bàn có ba cái bát và một đĩa dưa muối .

Một người đàn ông trung niên mặc sơ mi đã ngồi xuống bên bàn.

Ông ngước mắt mẹ tôi một cái rồi cúi tiếp tục gặm bánh bao.

“Đi tàu lâu vậy, lẽ không mang theo lương khô? Vậy thì bác đây không tiếp đón đâu. Ngoài sân có ghế, tự ra mà ngồi.”

Bà bác cả kéo miếng vải phủ giỏ ra, một cái bánh bao.

Bà lớn tiếng gọi:

“Tiểu Thu, lại đây ăn cơm.”

2.

“Lương khô sao mà ngon bằng bánh bao chứ. Uyển Uyển, của chị cho em.”

Tôi không để mẹ kịp phản ứng, nhét cái bánh bao vào tay bà.

“Tiểu Thu, chị no rồi, thật đấy. Trước xuống tàu chị ăn bánh nướng rồi.”

Mẹ luống cuống đẩy lại cho tôi.

“Em không ăn thì làm sao có sức cử được? Em quên rồi à? nãy thầy chủ nhiệm còn nói tháng nữa nhà máy dệt sẽ công nhân đấy.”

Tôi chớp chớp mắt ra hiệu cho mẹ.

Bà bác cả kinh ngạc hỏi:

“Thu Thu, con nói gì? công nhân? cử?”

Tôi giả bộ như nhận ra mình lỡ lời:

“Không phải con, là em Uyển Uyển. Hôm nay thầy chủ nhiệm của con ra ga đón người thân, suýt nữa thì bị móc túi. May mà Uyển Uyển thấy, hét lên một tiếng nên kẻ trộm không kịp ra tay.

Thầy chủ nhiệm hỏi thăm em một chút, nói tháng nữa nhà máy dệt công nhân.”

Bà bác cả đột ngột đứng phắt dậy.

“Chủ nhiệm của con thật sự bảo Uyển Uyển đi à?”

Tôi mạnh dạn bịa tiếp:

“Dạ đúng! Mẹ ơi, thầy chủ nhiệm con không bao giờ nói dối đâu. Mà sao con chưa nghe thấy tin dụng gì nhỉ?”

Bà bác cả vỗ đùi đánh đét:

“Cái con bé ngốc này…”

Ông bác cả gõ gõ vào bàn.

“Con bé về, chuyện gì lát nói sau, ăn cơm trước đã. đũa cho Uyển Uyển đi.”

Tôi nhanh chóng kéo mẹ qua bàn ăn.

Mẹ còn định nói gì đó, tôi đã nhét bánh bao vào miệng bà.

Đêm xuống, tôi kéo mẹ ngủ chung mình.

Chiếc giường gỗ cũ chỉ cần dịch nhẹ là lại kêu cót két.

Tôi xoay người ôm mẹ.

Cơ thể bà rất ấm, gần lại một chút là thấy nóng hổi.

Tôi đã quên mất bao lâu rồi mình chưa được gần mẹ như thế này.

“Tiểu Thu, chị không nên nói dối.” Mẹ khẽ thì thầm. “Là em làm phiền mọi người.”

Tôi hơi bực:

“Đừng nói lung tung. cũng không chứa không em đâu. Uyển Uyển à, bị ức hiếp thì phải phản kháng.”

Tôi đã từng đọc thư ông ngoại để lại cho mẹ.

Ông bà ngoại vốn là trí thức du về nước, làm gì sai cả.

Trước gặp chuyện, ông ngoại đã bí mật đưa hết tiền tiết kiệm cho bác cả và nhờ bác chăm sóc mẹ.

Tôi nhẹ giọng an ủi:

“ tháng nữa nhà máy dệt công nhân, thông tin còn chưa công bố. Nếu em đậu thì cũng không tính là lừa dối đâu.”

Mẹ tôi nghẹn ngào:

“Cảm ơn con, Tiểu Thu.”

Kiếp trước, mẹ tôi đã vào làm trong nhà máy dệt.

đây không phải con đường bà muốn đi.

Tôi khẽ thì thầm:

“Mẹ… Uyển Uyển, em có muốn đại không?”

Mẹ im lặng một lúc, sau đó nhẹ giọng:

“Muốn… mà thôi vậy.”

“Chỉ cần muốn là được. Chị có tiền, lo phí cho em, coi như tư đi.”

Kiếp trước, chị Thu vẫn làm việc ở nhà máy dệt.

Lúc này tiền lương chắc tầm bốn mươi đồng một tháng.

Tôi xuyên không tới đây, cả trời đã mệt lử.

Nghe mẹ chối, tôi chưa kịp tranh luận thêm thì đã ngủ thiếp đi.

Sáng hôm sau, bà bác cả kéo tôi vào phòng thì thầm:

“Trưa nay ăn mặc tử tế vào, theo mẹ ra nhà hàng quốc doanh.”

Tôi hí hửng:

“Con rủ Uyển Uyển đi nhé?”

Nói xong, cánh tay tôi liền ăn một cú đánh chắc nịch.

“Ăn ăn ăn, suốt chỉ biết ăn! Ba con đã tìm mai mối cho con rồi, mang nó đi làm gì?”

Tôi ngớ người:

“Mai mối?”

Bà bác cả hạ giọng đầy thần bí:

“Kỹ sư làm việc trong công trình sân bay, lương tháng , sáu chục đồng.

Còn cao hơn cả anh trai con nữa đấy!”

Trong lòng tôi bỗng dâng lên một dự cảm lành.

“Có phải tên anh là Sở An Hà không?”

“Sao con biết?”

Bà bác cả tôi ánh mắt dò xét, khiến tôi rợn cả da gà.

Sở An Hà chính là tên bố tôi.

Trong suốt hơn mươi cuộc đời, hình bóng người cha này đối tôi vẫn luôn mờ nhạt.

Vì tôi là con , đã bị ông bà nội ghẻ lạnh.

trước mặt bố, anh em bên nhà nội còn có thể đánh tôi mà hề kiêng nể.

Mỗi lần về nhà ông bà nội, mẹ con tôi chỉ được ăn trong bếp.

Bố chưa bao giờ đứng ra nói đỡ cho mẹ con tôi dù chỉ một lời.

Nếu bố được giới thiệu cho chị Thu, vậy tại sao sau này ông ấy lại kết hôn mẹ tôi?

3.

“Mẹ, con nghe nói bố mẹ của Sở An Hà thiên vị anh trai anh , toàn bộ lương của anh đều bị cha mẹ để nuôi anh trai.”

Bà bác cả cũng từng chịu cảnh làm dâu khổ sở, nên không khỏi chạnh lòng vì con mình.

“Không thể nào! Sao dì Ba lại giới thiệu cho con người như vậy?”

“Đúng là biết mặt không biết lòng. Mẹ nhớ không, vợ của ai đó trong khu phố làm ở văn phòng phường đấy. Người biết nhiều chuyện lắm.

Mẹ để dì Ba dò hỏi thêm xem sao.”

Bà bác cả lườm tôi một cái, cuối cũng không ép tôi đi xem mắt nữa.

Tôi lén mượn sách giáo khoa cấp ba bạn của chị Thu.

Mẹ tôi đã mơ ước được giống như ông bà ngoại, trở thành sinh viên đại và làm nghiên cứu khoa .