Chương 5

23.

Sau khi bà ngoại qua đời, mẹ tôi suy sụp mất một thời gian.

Cuối cùng ngã bệnh.

Đến khi đi khám ở bệnh viện, mới phát hiện bà đang mang .

Dạo ấy, vì buồn đau cả về tinh thần lẫn thể xác,

bà không hề nhận ra mình đã trễ kinh từ .

Đột nhiên biết mình mang ,

bà không vui,

ngược lại còn lo lắng.

Bởi vì mẹ ba tôi vốn đã bàn nhau từ trước,

chỉ một mình tôi là đủ.

Mấy năm qua, ba mẹ tôi đều đã có biện pháp tránh .

Không ngờ, bất ngờ mang .

Về đến nhà, mẹ tôi nói chuyện đó với ba.

Ba tôi ngồi lì trên bậc cửa, hút thuốc cả buổi chiều, không nói gì.

Năm ấy, sau khi mẹ phát hiện có không ,

thím Vương Quế Phương cũng báo tin mang .

Cả xôn xao chúc mừng ông nội:

“Hai đứa con một lúc đều sắp có thêm con, vui quá còn gì!”

tôi lại chẳng vui chút nào.

Bà nội của chị A Phân ở xóm bên còn nói với tôi:

“Nếu mẹ mày em , ba mẹ mày sẽ không thương mày nữa đâu.”

Có nhiều người nói thế, nên tôi tin thật.

Mẹ kể, dạo đó tôi như biến thành đứa trẻ điên cuồng.

ngày gây sự, khóc lóc, giận dỗi vô cớ.

Bà không chỉ một lần âm thầm tự hỏi trong lòng:

Liệu giữ lại đứa bé này có phải là một quyết định sai lầm?

, giống như khi quyết định giữ lại tôi năm xưa,

bà không nỡ bỏ đứa con trong bụng.

Hơn nữa, bà ngoại vừa mới mất, thì họ lại đón nhận một linh mới.

Đối với mẹ tôi, đứa bé ấy giống như là…

một món quà mà bà ngoại gửi đến từ cõi âm.

Sau mười tháng mang nặng đẻ đau, mẹ được một bé .

Bà trải qua cơn đau một ngày một đêm.

Khi y tá bế đứa bé ra khỏi phòng ,

ba tôi dắt tôi lại gần .

em bé đỏ hỏn quấn trong tã,

tôi chỉ — sự sống thật là kỳ diệu.

Thì ra lúc tôi mới ra, tôi cũng bé đỏ au như vậy.

Thì ra mẹ tôi tôi cũng đã đau đớn đến thế.

Thì ra…

được ra làm người,

chẳng dễ dàng gì cả.

24.

Có lẽ là do mối liên kết tự nhiên giữa huyết thống,

nên giữa tôi em chưa có chuyện “bằng mặt không bằng lòng” như người ta hay nói.

Ngược lại, tình cảm chúng tôi rất tốt.

Đôi khi, mẹ tôi trêu em tôi:

“Giang Giang à, con thân với ai nhất nè?”

Em tôi ngẩng cao đầu tự hào trả lời:

“Với chị con!”

Em tôi kém tôi tám tuổi.

Sau khi em ra đời, kinh tế gia đình lại càng thêm chật vật.

Ba tôi cắn răng, đi thuê một căn nhà bỏ hoang trong ,

hùn vốn với bạn bè mở một xưởng sản xuất thức ăn chăn .

Làm được vài năm thì bạn của ba vào Nam tìm cơ hội,

xưởng cũng vì thế mà giải thể.

Sau đó, ba lại xoay sang làm nghề gia súc, gia cầm —

gà, vịt, ngỗng gì cũng qua.

Cái gì cũng làm được chút ít, không lời lãi là bao.

Ba tôi chắc vốn dĩ không phải người hợp làm kinh doanh.

Vất vả mãi mới để dành được chút tiền,

thế mà một hôm ông hớn hở ra ngoài,

về đến nhà thì cưỡi trên một chiếc xe máy Yamaha mới tinh —

gần hai mươi triệu!

Trong khi lúc đó một tháng lương của mẹ tôi còn chưa đến một triệu.

Quả nhiên, vừa về đến nhà,

ba bị mẹ mắng cho một trận tơi bời.

Không chỉ tiêu hết tiền chia lại từ xưởng ,

ba còn mượn thêm của người khác một khoản nữa.

Mẹ tôi sao có thể không nổi giận?

xe thì cũng đã mua ,

không thể trả lại được nữa.

Mẹ nói, sau này nghĩ lại,

đời ba tôi hiếm khi có một lần tiêu xài lớn bốc đồng như thế,

thôi thì cũng coi như cho qua.

Trong ký ức của tôi,

chiếc xe Yamaha đó đã cùng ba tôi,

tôi em đi cả tuổi thơ.

Cho đến tận bây giờ, chiếc xe ấy còn nằm trong nhà kho của gia đình tôi.

25.

Những năm sau đó,

ba tôi mẹ tôi dường như đều không gặp được vận may,

cũng không bắt những cơ hội của thời đại.

Khi làn sóng đổ xô vào Nam làm ăn bắt đầu rầm rộ,

bạn bè ba tôi rủ ông cùng “ra biển lớn”.

vì không yên tâm để mặc gia đình,

ông đã từ chối.

Lúc giá nhà ở thành phố còn chưa tăng vọt,

dì hai rủ mẹ tôi cùng đi lên huyện mua một căn nhà hay ít nhất là mặt bằng .

mẹ sổ tiết kiệm chỉ có vài đồng bạc,

không nỡ rút ra.

Thế là họ cứ sống yên phận trong ngôi bé ấy.

Năm 1998,

nhà tôi đập bỏ căn nhà đất đã sống mấy đời, xây nhà mới.

Năm 1999,

ngay sau khi nhà mới vừa xây xong,

ba tôi theo ông chú họ lên thị trấn cách nhà hơn mười cây số,

thuê lại một khu rừng tiếp tục làm chăn .

Từ đó trở đi,

ba tôi mười năm trời chạy xe Yamaha

qua lại giữa hai thị trấn.

Chiếc xe như mới,

giờ phủ đầy bụi đất, loang lổ bùn đất do xa gập ghềnh.

Em tôi khi còn rất ít khi gặp ba.

Có khi một hai tháng ông mới về nhà một lần.

Lúc về thì râu ria mọc dài xồm xoàm,

đến mức em tôi phải một hồi mới nhận ra ba là ai.

Cứ như vậy,

hết tháng này qua tháng khác, hết năm này qua năm khác.

Mọi chuyện trong nhà,

đều do mẹ tôi lo toan gánh vác.

Mẹ phải quản luôn từ vườn dâu, tằm trên gác,

đến ruộng lúa ngoài đồng, gạo phơi ngoài sân —

việc một, không thiếu thứ gì.

Mẹ tôi phải trồng cải dầu, gà vịt.

kiêm chức trưởng ban phụ nữ của .

Còn phải lo chuyện cơm nước, tắm rửa, dọn dẹp cho tôi em .

Một mình mẹ gồng gánh cả nhà,

âm thầm chống đỡ mà không than thở.

Khi em tôi mới năm tuổi,

lũ trẻ hàng xóm còn đang tung tăng rong chơi khắp ngõ xóm,

thì em đã phải chạy về nhà trước giờ cơm,

đứng lên ghế , nhóm lửa, nấu cơm.

Đến tuổi vào mẫu giáo,

mẹ tôi đạp chiếc xe đạp cà tàng,

phía sau cả tôi lẫn em.

, hai chị em đến , mẹ mới vội vàng tới ủy ban thôn làm việc.

Tối đến tan , lại đạp xe quay lại đón về.

Dù tôi đã đạp xe không biết bao nhiêu lần không biết đi,

mẹ tôi cứ thế tôi cả quãng đời tiểu , đến tận cấp hai.

Lên cấp hai, tôi nội trú ở thị trấn,

hai tuần mới được về nhà một lần.

Mỗi lần đến tuần được về,

ba tôi đều thu xếp để chạy về,

thứ Hai sẽ cưỡi chiếc Yamaha tôi trở lại .

đến một cuối tuần nọ, ba tôi mãi chưa về.

Gọi điện sang bên kia,

ông chỉ nói:

“Bên trại chăn dạo này bận quá, không dứt ra được… Không chắc về .”

thứ Hai, trời còn chưa hẳn,

mẹ tôi đã lặng lẽ dắt chiếc xe đạp kỹ lạch cạch ra khỏi sân,

chuẩn bị đạp xe đưa tôi đến .

Từ nhà tôi lên thị trấn phải mất một tiếng đạp xe,

một lượt đi về ít nhất cũng mất hai tiếng.

Trước khi đi, mẹ gửi gắm thím hàng xóm,

nhờ khi em tôi tỉnh dậy thì trông giúp một chút.

Cứ thế, mẹ đưa tôi theo,

băng qua màn đêm, đạp xe ra khỏi , men theo con sỏi kỹ.

Khi ấy, cả vùng quê còn chưa có nổi một chiếc đèn ,

trời mới chỉ khoảng bốn, năm giờ ,

không gian chìm trong tối dày đặc.

Chỉ thỉnh thoảng, vài ngôi nhà dậy ,

ánh yếu ớt từ khung cửa sổ hắt ra,

chiếu lên mặt một chút le lói,

giúp chúng tôi phân biệt được hình dáng lờ mờ của đêm.

Vừa ra khỏi cổng ,

mẹ đột ngột dừng xe lại.

Một chân bà giữ trên bàn đạp, chân kia chống xuống đất,

mắt chằm chằm vào khúc cua chìm trong tối phía trước.

Một lúc sau,

mẹ tôi khẽ gọi thử một tiếng:

“Văn Toàn?”

Trong đêm,

tiếng bánh xe lăn lạo xạo trên đá dần rõ hơn.

Từ khúc quanh mờ mịt đó,

một người lững thững bước ra,

đẩy theo một chiếc xe máy.

Lại gần mới ,

toàn thân ông ấy lấm lem gió bụi,

giọng nói mệt mỏi không che giấu nổi:

“Sao hai mẹ con dậy thế?”

Cả mẹ tôi tôi đều sững người mất một lúc.

Khi phản ứng ,

mẹ đột nhiên cao giọng chất vấn:

“Không phải anh nói không về được à? Vậy giờ anh về làm gì!”

Ba tôi dựng xe máy xuống,

chống lên hông, vươn vai một cái.

Hơi thở nặng nhọc:

“Thanh Thanh phải đi mà…

Tôi tính dậy để về đưa con bé đi.

Ai ngờ nửa xe hư…”

Chưa đến nửa chặng ,

xe máy đã chết máy.

Thế là ba tôi đẩy bộ cả quãng còn lại.

Gần 10 cây số.

Chỉ để về đưa tôi đến .

Mẹ tôi lặng im hồi .

Trong đêm,

tôi không rõ được nét mặt của mẹ.

Chỉ nghe giọng bà ríu rít cằn nhằn ba tôi.

Cằn nhằn vì ông dậy về làm gì,

bà cũng biết đạp xe đưa tôi đi kia mà.

Lại cằn nhằn sao ông ngốc thế,

xe hư thì tìm chỗ sửa,

sao phải đẩy xe về làm gì cho khổ?

Ba tôi gãi đầu, cười ngây ngô:

“Tiệm sửa xe chưa mở cửa…”

Mẹ tôi quát lên:

“Chưa mở thì đứng đợi đấy!”

Hôm ấy, mẹ tôi càm ràm ba một lúc ,

mà ba tôi thì chỉ ngồi nghe, không hề nổi giận.

Thỉnh thoảng còn cười khúc khích như trẻ con,

như thể chuyện đẩy xe mười cây số không là gì cả.

Sau đó, ba về mượn xe của chú út,

tôi đến .

Chẳng bao sau,

mẹ tôi lén lút ra ngoài,

mua về một chiếc xe máy ga cho nữ.

Bà gan lắm.

Chưa lái xe máy lần nào,

vậy mà chỉ xem người ta chạy mẫu có hai lần,

đã dám một mình cưỡi xe về tận nhà.

Nghe kể lại, ba tôi sợ tái mặt.

Hôm sau ông vội vã quay về,

nắm mẹ tôi, bắt bà luyện cho thật thuần mới cho đi tiếp.

Từ đó trở đi,

chiếc xe máy ga nhắn ấy thay thế cho Yamaha,

trở thành người bạn đồng hành tôi đến những năm cấp hai.

Tiếng “tạch tạch” của chiếc xe ga nữ,

cũng chính là âm thanh đã vang vọng thời niên thiếu của tôi.