Chương 4

18.

Mẹ tôi nói,

trong bà luôn có một nỗi day dứt với tôi.

Khi tôi chào đời, sĩ từng nói sau tôi tật chân,

khập khiễng cả đời.

Bà nghe xong, chỉ đành cam số phận.

Thế rồi đến lúc tôi ba tuổi mà đi đứng vẫn lảo đảo, không vững,

có người nói với bà rằng — chân tôi hoàn toàn có thể chỉnh được.

Chỉ cần chỉnh đúng cách, sau không khác gì người bình thường.

Mẹ và ba tôi chạy ngược xuôi hai đến Hàng Châu,

lại nhờ cả đi dò hỏi khắp nơi.

Đáng tiếc, khi ấy điều kiện y tế vẫn hiện đại,

mẹ tôi và ba không gặp được sĩ giỏi,

cả cũng chẳng tìm ra manh mối gì.

Dì cả lại khuyên mẹ tôi nên buông xuôi.

Nhưng bà không muốn nhận thua.

Ngày đêm bà bế tôi trong ,

một tay ôm tôi, một tay giữ chặt bàn chân nhỏ của tôi,

bóp thẳng ra, bẻ cho ngay ngắn.

Dù đang ăn cơm hay ngủ, bà cũng không dám lơi tay một phút .

Bà dùng cách “ngu ngốc” và kiên nhẫn ,

kiên trì suốt gần một năm trời.

Dạo ấy, người trong làng hay thấy mẹ tôi

một tay bồng con, một tay chỉ trỏ lo công việc cán bộ thôn.

Một năm sau,

tôi đã có thể tập tễnh bước đi.

Nhưng cuối …

chân tôi vẫn để lại chút tật.

Cuộc sống thật là như vậy.

Không phải cứ cố gắng là được đền đáp.

Không phải không cam là có thể đổi được vận mệnh.

“Nghịch thiên cải mệnh”, đôi khi chỉ tồn tại trong truyền thuyết mà thôi.

19.

nhỏ, tôi đã người ta bảo là số khổ.

Lúc còn bé, chính tôi cũng tin là mình thật không may mắn.

Nhưng đến khi lớn rồi, tôi mới hiểu —

thật ra, tôi là người có phúc.

Nếu không, sao tôi lại gặp được mẹ tôi và ba tôi chứ?

20.

Lúc tôi ba, bốn tuổi,

mẹ tôi nắn chân cho tôi đến mức các khớp tay bà biến dạng.

Đến năm năm tuổi, tôi đã đi, chạy.

Nhưng vẫn hay vấp ngã, dáng đi cũng có phần kỳ lạ.

đứa trẻ trong làng thường chọc tôi,

nói tôi đi như chim cánh cụt.

Ba tôi vừa đi đồng về, nghe thấy vậy,

đạp thẳng thằng bé đó bụi rào.

Hôm sau, bố mẹ thằng bé cũng không dám sang đòi lý .

Vì ai cũng , ba tôi là người hiền lành.

Đã đến mức người hiền nổi giận,

thì hẳn là con thật quá đáng.

Sau , tôi và cậu bé từng chọc ghẹo tôi lại thành bạn thân,

trong làng cũng chẳng ai dám coi thường hay trêu chọc tôi .

Hồi nhỏ, tôi không thật hiểu mình khác gì người khác,

chỉ mình đi hơi lảo đảo.

Ngã rồi thì tự đứng dậy, đi tiếp.

Có người lớn tệ bạc,

nhân lúc mẹ tôi và ba tôi không có nhà,

lại buông lời giễu cợt, nói tôi lớn chắc không ai thèm lấy.

Thời điểm đó, tôi còn chẳng hiểu gì về ác ý của người lớn kia.

Chỉ thấy bọn … ngốc nghếch hết sức.

Rõ ràng mẹ tôi và ba tôi thương tôi bao nhiêu.

Ba tôi ngày cũng để tôi ngồi vai, cõng tôi đi khắp nơi.

Mẹ tôi vất vả mãi mới có một được đi học tập theo diện công tác,

vậy mà lúc về chẳng mua gì cho bản thân,

chỉ mang về cho tôi hai chiếc váy mới tinh.

Hai chiếc váy ấy được bà treo ngay cửa ra ,

nơi ai bước nhà cũng dễ thấy .

Chúng khiến không ít bé gái trong làng tròn mắt ghen tị.

Cũng chính chúng đã trở thành một phần ký ức tuổi thơ đẹp đẽ và sâu đậm của tôi.

21.

Mẹ tôi nói, chắc tôi thừa hưởng tính không ngồi yên của bà.

lúc mới năm, sáu tuổi,

tôi đã không cam suốt ngày nhà loanh quanh chơi vặt.

Thấy anh chị trong làng đã đi học,

tôi cũng ầm đòi được đến trường.

Có người trong làng chép miệng:

“Con bé như vậy, nuôi sống được là tốt lắm rồi.

Còn đi học gì? Tốn công vô ích.”

Nhưng mẹ tôi mặc kệ.

Bà nói, không phải cho tôi đi học, mà còn phải học cho tới .

Chỉ cần tôi còn muốn học,

bà luôn luôn cố để cho tôi được học.

Tối trước ngày khai giảng,

thím tôi – Vương Quế Phương – mang tới một chiếc cặp mới cho tôi.

Hồi ấy, trẻ con đi học phần lớn chỉ đeo túi vải may tay đơn sơ nhà.

gì dám mơ đến gọi là “cặp sách thật ”.

Huống chi, tôi khi đó mới chỉ đi mẫu giáo.

Mẹ tôi kể, lúc đó chú út và thím đã cưới được hơn ba năm,

mà bụng của Vương Quế Phương vẫn có động tĩnh gì.

Cũng giống như mẹ tôi ngày trước,

thím bắt đầu dân làng xì xào bàn tán.

Gia đình bên ngoại cũng sốt ruột giục giã,

khiến thím phải ngày cũng nhắm mắt nuốt từng thang thuốc bắc đắng ngắt.

Có vì cuối cũng thật thấu hiểu,

thím Vương Quế Phương bắt đầu thân thiết hơn với mẹ tôi.

Mẹ là trưởng ban phụ nữ trong làng.

Khi thím lời bàn ra tán cho mệt mỏi,

cuối cũng không nhịn được mà trút vài câu than thở với mẹ.

Mẹ tôi chỉ cười, rồi nói:

“Chị em mình đều như nhau cả thôi.

Thế chứng tỏ không phải do mình,

đâu vấn đề lại nằm ông nhà thì sao!”

Thím tôi nghe xong bật cười,

cảm giác u ám ngày nay cuối cũng vơi đi được một chút.

Mẹ tôi lại nhẹ nhàng an ủi:

“Thả lỏng đi, đừng tự ép mình quá.

Chuyện con ấy mà… còn phải xem duyên số cơ.”

Lúc thím ra về,

mẹ tôi còn dặn với theo:

“Đừng uống thứ thuốc bổ linh tinh ấy .”

Vì mẹ luôn mang trong một suy nghĩ —

có việc tôi sinh ra không hoàn chỉnh,

phần liên quan đến loại thuốc bổ mà mẹ đã uống trước khi mang thai.

Dù thật hay không,

mẹ cũng không muốn chuyện như thế lại xảy ra với bất kỳ ai khác.

Bởi vì…

có ai mà không mong con mình sinh ra được khỏe mạnh, lành lặn cơ chứ?

22.

Năm tôi bảy tuổi, bà ngoại đột nhiên đổ .

Mẹ tôi và ba bắt đầu thay phiên nhau đi đi về về giữa viện và nhà.

Khi ấy tôi còn nhỏ, không hiểu gì,

chỉ cảm thấy bỗng nhiên trở nên rất bận,

rất ít thời gian bên cạnh tôi.

Tôi quen dần với việc sang nhà chú út ăn ké,

rồi một mình trở về phòng, ngồi xem chiếc tivi trắng đen.

Chẳng bao lâu sau, mẹ và ba lúc trở về nhà,

vội vã thu dọn đồ đạc, dẫn tôi đến sống hẳn nhà bà ngoại.

Lúc đó tôi mới ,

của bà ngoại rất nặng.

Là ung thư.

Lại còn giai đoạn cuối.

viện đã khuyên nên dừng điều trị.

lúc trở về nhà, bà ngoại phải đựng cơn đau dày vò mỗi ngày,

nằm trên giường rên rỉ không dứt.

Bà gọi:

“Đau quá… Thu ơi, mẹ đau lắm…”

Mỗi như vậy,

mẹ tôi đều đỏ hoe mắt,

tay run rẩy, nghe theo tiếng gọi của bà mà tiêm thuốc giảm đau.

Mẹ kể, bà vốn dĩ rất sợ tiêm,

nhưng vì khi ấy bà ngoại chỉ nhận mẹ, chỉ gọi mẹ,

bà buộc mình phải vượt qua.

Mỗi tiêm xong,

bà ngoại thường có một chút thời gian tỉnh táo.

Bà nhìn mẹ tôi — cô con gái út với đôi mắt đỏ mọng vì khóc,

lại quay sang nhìn tôi — đứa trẻ ngây ngô hiểu chuyện.

Bỗng nhiên, bà bật khóc.

Bà nói:

“Thu à…

Mẹ có lỗi với con…

Mẹ bắt con khổ rồi…”

Và cũng chính lúc đó,

mẹ tôi không nhịn nổi — bà bật khóc nức nở.

Ba tôi ngồi trên chiếc ghế gỗ bên cạnh,

lặng lau nước mắt cho mẹ,

mắt ông cũng đỏ hoe.

Đêm bà ngoại mất là nửa đêm.

Tôi tiếng sụt sùi dưới nhà đánh thức.

Lơ mơ đi xuống, tôi thấy cả, cậu út, dì cả, dì hai

và rất nhiều người đang vây quanh giường của bà.

“Mẹ ơi… là Thanh Thanh đến rồi…” – cả nghẹn ngào gọi, rồi không nói tiếp được .

Mẹ tôi nước mắt đầm đìa, vẫy tay gọi tôi:

“Thanh Thanh lại đây, ngoại muốn nhìn con một .”

Khi ấy tôi vẫn hiểu chuyện gì đang xảy ra,

lơ ngơ chìa tay về phía mẹ.

Mẹ tôi nắm lấy tay tôi, nhẹ nhàng kéo tôi đến bên giường bà ngoại.

Bà nói:

“Mẹ ơi, Thanh Thanh đến rồi.

Mẹ yên tâm, Thanh Thanh rất ngoan, rất khỏe mạnh.

Chúng con đông người thế , định thay mẹ chăm sóc cho con bé.”

bàn tay mẹ lạnh ngắt,

cả người khẽ run từng chập.

Ngay lúc đó, dường như tôi cũng mơ hồ cảm nhận được điều gì,

nước mắt bất giác trào mắt tôi nhòe đi.

Tôi nhào tới bên đầu giường bà, gọi:

“Ngoại ơi——”

Nhưng bà ngoại chỉ mở to mắt nhìn tôi,

môi mấp máy, cổ họng phát ra âm thanh khò khè nặng nề,

mà không thể thốt ra nổi một lời .

Rất lâu sau đó,

một hàng nước mắt lặng tràn khỏi khóe mắt bà.

Bà vẫn nắm tay mẹ tôi,

rồi bàn tay ấy… lạnh dần đi.

Sau khi bà ngoại mất, mẹ tôi đã khóc suốt một tuần liền.

nay về sau, bà không còn mẹ .

Mẹ tôi nói, hôm ấy bà ngoại mãi không nhắm mắt,

cả và cậu út đoán rằng có bà vẫn còn điều gì yên .

Mãi cho đến khi tôi gọi một tiếng “ngoại ơi”,

bà mới thật buông xuôi.

Trong số tất cả con cháu,

bà ngoại thương mẹ tôi .

Khi tôi mới chào đời, sức khỏe yếu ớt,

ba ngày nhẹ, năm ngày nặng.

Dù năm ấy mẹ và ba tôi đã cố gắng hết sức,

nhưng thực không để dành được bao nhiêu tiền.

Đến mức sau ,

ngay cả tiền thuốc cho tôi cũng không xoay nổi.

Đêm hôm đó, không còn cách khác,

mẹ đành bảo ba tôi bế tôi – đang sốt cao – sang nhà bà ngoại.

Rạng sáng năm giờ, bà ngoại tiếng gõ cửa đánh thức.

Mở cửa ra, bà thấy ba tôi với vẻ mặt đầy lo lắng,

tôi thì ốm yếu lả người,

còn mẹ tôi thì vô tiều tụy, bơ phờ.

Khoảnh khắc ấy, đâm thẳng tim bà ngoại.

Dì cả kể, hôm đó, bà ngoại thường xuyên thở dài,

tự hỏi liệu ép mẹ tôi gả cho ba tôi khi xưa có phải là sai lầm?

vốn mong mẹ tôi có một cuộc sống sung sướng.

Không ngờ… cuộc đời lại không hề đối xử tử tế với con gái .

Trước khi nhắm mắt, bà chỉ còn nhận ra mẹ tôi,

vì người bà cảm thấy có lỗi chính là mẹ.

Bà muốn nhìn thấy tôi,

bởi vì đó là con gái của con gái bà,

bà chỉ mong tôi được sống tốt,

không còn khổ .

chết của bà ngoại là đầu tiên trong đời,

tôi trực diện đối mặt với sinh ly tử biệt.

Lúc còn bé, tôi còn ngây thơ hiểu,

mãi cho đến một ngày sau đó,

khi tôi quay lại thăm nhà bà ngoại.

Trên tường, treo một bức ảnh đen trắng của bà.

Chính khoảnh khắc ấy,

nỗi buồn cuồn cuộn dâng trong ngực, khiến tôi không thở nổi.

nay về sau,

không còn ai đứng chờ cổng mỗi chúng tôi đến,

không còn ai xoa đầu tôi rồi dịu dàng gọi: “bé ngoan của bà.”

Mẹ tôi mất mẹ.

Còn tôi… mất đi bà ngoại.